Uçak ipotek anlaşmasının 6361 sayılı Kanun veya kullanılan kredinin teminatı kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hk.
Uçak ipotek anlaşmasının 6361 sayılı Kanun veya kullanılan
kredinin teminatı kapsamında damga vergisinden istisna
olup olmadığı hk.
Sayı:
97895701-155-338205
Tarih:
05/10/2017
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 97895701-155-338205 05.10.2017
Konu : Uçak ipotek anlaşmasının 6361 sayılı
Kanun veya kullanılan kredinin teminatı
kapsamında damga vergisinden istisna
olup olmadığı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, İrlanda mukimi … Company
Limited'in İrlanda kanunlarına göre hava taşıtlarının kiralanması işi ile iştigal ettiği, şirketin sahibi
olduğu … … model uçağını Türkiye'de mukim … Hava Taşımacılığı A.Ş. ile 2014 yılında imzaladığı
finansal kiralama sözleşmesi kapsamında … kullanımına verdiği, … … Company Limited'in uçağı
satın alınması sırasında kısa süreli kredi kullandığı, daha sonra kısa vadeli krediyi yeniden
yapılandırarak yurt dışı mukimi … Bank SE Singapur Şubesi vasıtası ile uzun vadeli kredi temin
ettiği, yurt dışı mukimi … Bank SE Singapur Şubesi vasıtası ile kullandığı uzun vadeli kredinin
teminatını oluşturmak için … … Company Limited ile … Bank SE Singapur Şubesi arasında Beyoğlu
31.Noterliğinde "Düzenleme Şeklinde Uçak İpotek Anlaşması" düzenlendiği, söz konusu ipotek
sözleşmesinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 37 nci
maddesi veya 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV/23 numaralı fıkrası
kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hakkında bilgi verilmesinin istenildiği
anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya
imza yerine geçer bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, yabancı memleketlerle
Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye'de resmi dairelere
ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle
hükümlerinden faydalandırıldığı takdirde vergiye tabi tutulacağı; 2 nci maddesinde, vergiye tabikağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların
hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin
mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin
mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve
konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye'de bu kağıtları resmi dairelere ibraz eden,
üzerinde devir ve ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananların
ödeyeceği; 4 üncü maddesinde bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine
bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetinin tayininde, şekli
kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerindeki yazının
tazammum ettiği hüküm ve manaya bakılacağı hükme bağlanmıştır.
Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümün (6728
sayılı Kanun ile değişmeden önceki hali) 23 numaralı fıkrasında, bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları
ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine
ilişkin kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhlerin (kredilerin kullanımları hariç) damga
vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Konu ile ilgili olarak yayımlanan 4 ve 6 seri No.lu Damga Vergisi Sirkülerlerinde, 488 sayılı Kanuna
ekli (2) sayılı tablonun IV/23 fıkrası uygulamasında, kanun kapsamındaki kredi tanımına Bankalar
Kanununa göre kredi olarak kabul edilen nakdi krediler ile teminat mektupları, kefaletler, aval, ciro
ve kabuller gibi gayrinakdi kredilerin gireceği, akrediflerin de bu kapsamda değerlendirildiği
belirtilmiştir.
18 Seri No.lu Damga Vergisi Sirkülerinin "3-Kredinin teminatına ilişkin damga vergisi ve harç
istisnası uygulaması" başlıklı bölümünde, söz konusu istisna kapsamında kullandırılan kredinin
teminatına ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar ile bu amaçla yapılan işlemlere münhasıran
kullandırılan krediye ilişkin olması kaydıyla istisnanın uygulanması gerektiği açıklanmıştır.
Öte yandan, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun (6728
sayılı Kanun ile değişmeden önceki hali) 37 nci maddesinde, "(1) Finansal kiralama sözleşmeleri ve
bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen
kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır.
(2) Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan
taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır."
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 52 inci maddesinde, 10/06/1985 tarih ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu ile
30/09/1983 tarih ve 90 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ek
ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten kaldırıldığı, diğer kanunlarda, 3226 sayılı Kanun ile 90 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnameye yapılan atıfların bu Kanunun ilgili maddelerine yapılmış sayılacağı
hükme bağlanmıştır.
15/12/1997 tarihli ve 1997/2 Seri No.lu Damga Vergisi İç Genelgesinde finansal kiralama
işlemlerinde damga vergisi ve harç istisnası uygulamasının, finansal kiralama sözleşmesinin yanı
sıra söz konusu sözleşmenin yapılması için gerekli olan diğer işlemleri (teminat ve ipotek işlemleri
gibi) ve bu işlemlerle ilgili kağıtları da kapsadığı belirtilmiş bulunmaktadır.
13 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile söz konusu istisna hükmünün uygulama esasları
belirlenerek sadece finansal kiralama sözleşmesinin değil, sözleşmenin hüküm ifade edebilmesi için
gerekli olan noterde yapılacak işlemler, tapu sicilinin beyanlar hanesine şerh işlemleri ile gemi
siciline şerh işlemlerinin de harçtan istisna edilmesi gerektiği açıklanmıştır.
29/09/2010 tarih ve HK-10/2010-1 sayılı Harçlar Kanunu Sirkülerinin 3 üncü maddesi son
fıkrasında; "Finansal Kiralama Kanununun amacı işletme tarafından ihtiyaç duyulan malların temini
için işletmeye finansman sağlamaktır. Bu hususa yönelik olarak taraflar arasında yapılan finansal
kiralama sözleşmesinde, karara bağlanan ödeme planında, vadede veya teminat hükümlerinde
işletmenin mali gücüne göre değişiklik yapılabilmektedir. Yapılan bu değişiklikler mevcut finansalkiralama sözleşmesinin amacının sürdürülmesine yönelik kağıtlardır.
Bu itibarla, finansal kiralama sözleşmelerinde; ödeme planının revize edilmesi, sözleşmeye yeni bir
mal eklenmesi veya çıkarılması, sözleşmenin süresinde veya teminat hükümlerinde değişiklik
yapılması ya da kiracı değişikliği nedeniyle düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin 3226
sayılı kanunun 30 uncu maddesi uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna tutulması
gerekmektedir” denilmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, İrlanda mukimi … … Company Limited'in sahibi olduğu … … model
uçağı finansal kiralama sözleşmesi kapsamında Türkiye mukimi … Hava Taşımacılığı A.Ş.'ye teslim
ettiği, söz konusu uçağın finansmanının yurtdışında mukim adı geçen şirket tarafından yine
yurtdışından önce kısa vadeli köprü kredi ile sağlandığı, daha sonra bu krediyi yeniden
yapılandırarak … Bank SE Singapur Şubesinden uzun vadeli kredi temin ettiği, kullanılan kredinin
teminatını oluşturmak amacıyla da yurt dışı iki firma arasında Uçak İpotek Anlaşması düzenlendiği
anlaşılmaktadır,
Buna göre, gerek kredi veren gerekse kredi kullanan şirketin yurtdışında mukim olduğu, Türkiye'de
kullandırılan bir kredinin söz konusu olmadığı, "Düzenlenme Şeklinde Uçak İpotek Anlaşması"
başlıklı kağıdın müvekkiliniz ile … Hava Taşımacılığı A.Ş. arasında düzenlenen finansal kiralama
sözleşmesinin teminatını teşkil etmeyip, yurt dışında mukim iki şirket arasında düzenlenen kredi
anlaşmasının teminatını teşkil etmek üzere düzenlendiği hususları dikkate alındığında, noterde
düzenlenen söz konusu kağıdın Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV/23 numaralı
fıkrası ve 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 37 nci maddesi kapsamında damga vergisinden
istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.