Ücretli olarak çalışan müdafi avukatın görevinden dolayı tahsil ettiği tutar üzerinden yapılan tevkifatın iş veren avukatın gelir vergisinden mahsup e

Özelge: Ücretli olarak çalışan müdafi avukatın görevinden
dolayı tahsil ettiği tutar üzerinden yapılan tevkifatın iş
veren avukatın gelir vergisinden mahsup edilip
edilemeyeceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 121-730
Tarih:
24/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 121-730 24/02/2012
Konu : Ücretli olarak çalışan müdafi avukatın görevinden dolayı
tahsil ettiği tutar üzerinden yapılan tevkifatın iş veren
avukatın gelir vergisinden mahsup edilip edilemeyeceği
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... T.C. kimlik numaralı
mükellefi olduğunuz, İstanbul Barosuna bağlı olarak serbest avukatlık yaptığınız, yanınızda SGK'lı
olarak çalışan Av. ...'ın müdafi olarak görevlendirildiği davalara ilişkin CMK ödemeleri için
Muhasebat Genel Müdürlüğünün 04/04/2007 tarihli görüşüne istinaden serbest meslek
makbuzunuzun kullanıldığı belirtilerek, söz konusu ödemelerden yapılan gelir vergisi kesintilerinin
gelir verginizden mahsup edilip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde; "Ücret, işverene tabi ve belirli bir
işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile
temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 65 inci maddesinde ise; her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan
kazançların serbest meslek kazancı olduğu ve serbest meslek faaliyetinin sermayeden ziyade şahsi
mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin
işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olarak
tanımlanmıştır.
Ceza Muhakemesi Kanunu Gereğince Müdafi ve Vekillerin Görevlendirilmeleri ile Yapılacak
Ödemelerin Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 11 inci maddesinde; müdafi ve vekilin
soruşturma evresinde ifade alma ve sorguya, kovuşturma evresinde ise bir oturuma katılmakla
tarifede belirlenen meblağı almaya hak kazanacağı, bu meblağın soruşturmayı yürüten Cumhuriyet
savcısı veya kovuşturmayı yapan mahkeme hâkimi tarafından düzenlenecek sarf kararı ve serbest
meslek makbuzuna istinaden ödeme emri belgesi ile ödeneceği ve müdafi veya vekil sigortalı olarak
çalışmakta ise büro veya ortaklığın serbest meslek makbuzunu kullanacağı açıklamaları yapılmıştır.
Buna göre, yanınızda ücretli olarak çalışan avukatın müdafi veya vekil olarak
görevlendirilmesi sebebiyle tahsil edeceği CMK ödemeleri serbest meslek kazancı niteliğinde olup,
bu kazançlar dolayısıyla çalışanınız kendisine ait bir belge düzenleyemeyeceğinden tahsilatın,
tarafınıza ait serbest meslek makbuzu karşılığı yapılması gerekmektedir.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise; kamu
idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları,
dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler,
gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını
bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin maddede bentler halinde
sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerektiği hüküm altına alınmış olup,
2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre serbest meslek kazancı kapsamına giren
ödemelerden sorumlularca %20 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Aynı Kanunun 121 inci maddesinde; yıllık beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve
iratlardan gelir vergisi kanununa göre kesilmiş bulunan vergilerin beyanname üzerinden
hesaplanan gelir vergisinden mahsup edileceği, mahsubu yapılan miktarın gelir vergisinden fazla
olması durumunda aradaki farkın vergi dairesince mükellefe bildirileceği ve mükellefin tebliğ
tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine red ve iade olunacağına
hükmedilmiştir.
Bu açıklamalara göre, Av. ...'a Baro tarafından yapılan CMK ödemelerinin, adı geçenin ücretli
konumunda çalışması nedeniyle, tarafınıza ait serbest meslek makbuzu karşılığı yapılması
gerekmektedir. Dolayısıyla, söz konusu CMK ödemesi üzerinden yapılan gelir vergisi tevkifatının,
gelir vergisi beyannamenizde mahsup konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan, CMK ödemelerinin ücretliniz olarak çalışan Av. ...'a bırakılması halinde, söz
konusu ödemelerin ücret olarak kabul edilerek Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 98 ve 103 üncü
maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.