Üyelerinizin ürettiği sebzelerin pazarlanmasına aracılık ederek ürünün satış bedeli üzerinden % 1 birlik payı aldığınız, üyelerinizden teslim alıp sat

Özelge: Üyelerinizin ürettiği sebzelerin pazarlanmasına
aracılık ederek ürünün satış bedeli üzerinden % 1 birlik
payı aldığınız, üyelerinizden teslim alıp satışını yaptığınız
sebzelerin alıcılara tesliminde düzenleyeceğiniz faturalarda
KDV oranının ve ala
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.10.15.01-KDV-2010/107-1256/-7
Tarih: 
21/04/2010
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BALIKESİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.10.15.01-KDV-2010/107-1256/-7 21/04/2010
Konu : KDV Uygulaması  
 
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı mükellefi
olduğunuz; üyelerinizin ürettiği sebzelerin pazarlanmasına aracılık ederek ürünün satış bedeli
üzerinden % 1 birlik payı aldığınız, üyelerinizden teslim alıp satışını yaptığınız sebzelerin alıcılara
tesliminde düzenleyeceğiniz faturalarda KDV oranının ve alacağınız % 1 birlik payının hangi oranda
KDV' ye tabi olacağı konusunda görüş istenilmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:        
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının  (ç) bendinde, dernek
veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci
maddesinin beşinci fıkrasında da dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı
bulunan ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmeler ile
benzer nitelikteki yabancı işletmelerin, dernek veya vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu; altıncı
fıkrasında ise bunların kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler
arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine
ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal
veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesinin veya karın
kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına
alınmıştır.
Kanunun uygulanmasına ilişkin açıklamalar içeren 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin
(2.4.) bölümünde iktisadi işletmenin belirgin özelliklerine yer verilmiştir.
İktisadi işletmenin belirgin özellikleri bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir
mahiyet arz etmesidir. Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel
özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal
alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak
yerine, piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almıştır. Anılan
bölümde, iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai
faaliyetten söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle
işletmede üretilen malların veya verilen hizmetin birbedel karşılığı satılmış olması gerektiği, aksi
halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemeyeceği ifade
edilmiştir.Öte yandan, 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununun 5 inci maddesinde söz konusu
Birliklerin görevleri sayılmış olup 19 uncu maddesinde birliğe ait her türlü taşınır ve taşınmaz
mallar, bunların alım, satım, inşa ve kullanımları ile birlikçe yürütülen hizmet ve faaliyetlerin
damga vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç ve katkı payından muaf olduğu; 20 nci maddesinde
de bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümler ile Dernekler Kanununun ilgili
hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, ... İlçesi ... Birliğinin, anılan Kanunun 5 inci maddesinde sayılan ve üyelerinin
ürünlerinin üretimi, pazarlanması, depolanması, tanıtımı v.b. konularında koordinasyonu sağlamaya
yönelik faaliyetleri ile birliğe ait taşınır taşınmaz malların alımı, satımı, inşası ve kullanımı sonucu
elde edeceği gelirlerin kurumlar vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. Ancak, Birlik üyeleri
tarafından üretilen ürünlerin, Birlik mülkiyetine alınarak pazarlanması halinde adı geçen Birliğe
bağlı bir iktisadi işletme oluşacağından, bu iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti
tesis edileceği tabiidir.   
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı
bendiyle, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan
teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinde; genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil
ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve
kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla
kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler,
tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların ilim, fen ve
güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetlerin
katma değer vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.
Sözü edilen madde metninde ifade edilen tarımı yaymak, ıslah ve teşvik amacı toprak analizleri,
tarla denemeleri, zirai araştırmaların yapılması; hububat, sebze ve meyve üzerine yapılan
araştırma, inceleme ve ıslah çalışması; zirai mahsullerin muayene edilmesi, fumigasyona tabi
tutulması, damızlık tohum ve hayvan yetiştirilmesi, orman yollarının yapılması, damızlık hayvan,
damızlık fide, fidan, bağ çubuğu, tohum ve faydalı böcekler gibi teslim ve hizmetleri kapsamaktadır.
KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak
yayımlanan 2007/13033 sayılı Kararname ile Kararname eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve
hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan
teslim ve hizmetler için ise % 18 olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu Kararname eki (I) sayılı listenin 6 ncı sırasında, 24/06/1995 tarih ve 552 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnameye göre toptancı hallerinde faaliyette bulunanlara ve bunlar tarafından
gerçek usule tabi katma değer vergisi mükelleflerine yapılan taze sebze ve meyve (mamulleri hariç)
teslimlerinin % 1 oranında KDV'ye tabi olacağı belirtilmiştir.
Öte yandan, toptancı halleri dışarısında gerçekleştirilen taze meyve ve sebze teslimleri Kararname
eki (II) sayılı listenin 10 uncu sırası uyarınca % 8 oranında KDV'ye tabi bulunmaktadır.
Yine aynı Kanunun 19 maddesinin birinci fıkrasında " Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna
hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler
ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir."
hükmü yer almaktadır.
Ayrıca anılan Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde mükelleflerin yaptıkları
vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm
olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla
hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergilerininindirilebileceği hükmüne yer verilmiştir. 
Buna göre, sebze üreticileri tarafından 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre dernek
niteliğinde kurulan Birliğinizin teslimlerinin, katma değer vergisinden istisna olacağına dair 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda herhangi bir hüküm bulunmadığından;
-          Birliğiniz tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile mal teslimi ve hizmet ifalarının
katma değer vergisine tabi tutulması gerekmekte olup, Birliğinizin üyelerine ait yaş sebzeleri
hallere girmeden kendi yerleşim biriminde teslimi, toptancı hallerinde gerçekleştirilmediğinden % 8
oranında KDV'ye tabi tutulması,
-          Satışına aracılık yaptığınız ürünün satış bedeli üzerinden aldığınız % 1 birlik payı için
düzenleyeceğiniz faturada alacağınız % 1 pay (komisyon) üzerinden genel oranda (%18)katma
değer vergisi hesaplanması,
gerekmekte olup,
Faaliyetlerinize ilişkin olarak Birliğinize yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak
düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergilerini genel hükümler
çerçevesinde indirebileceğiniz tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
  Vergi Dairesi Başkanı V.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.