Üyelik Aidatları ve Bağışların Vergilendirilmesi hk.

Özelge: Üyelik Aidatları ve Bağışların Vergilendirilmesi hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.59.15.01-KVK-KDV-VUK-165-2010-26
Tarih: 
14/07/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
TEKİRDAĞ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.59.15.01-KVK-KDV-VUK-165-2010-26 14/07/2011
Konu : Üyelik Aidatları ve Bağışların Vergilendirilmesi  
 
İlgide kayıtlı dilekçenizde, taşımacılık  kooperatifi olarak  ortaklarınıza vermiş olduğunuz hizmet
karşılığında genel kurulun belirleyeceği tutarda tahsil edeceğiniz aylık aidatların ve yine ortaklar
tarafından kooperatifinize yapılan bağışların kurum kazancınıza dahil edilip edilmeyeceği ve katma
değer vergisine tabi olup olmadığı ile aidat tutarlarına ait faturanın,  aylık aidatın tahsil edilip
edilmediğine bakılmaksızıın düzenlenmesi  mi gerektiği yoksa  tahsil edildikçe mi düzenleneceği
konusunda bilgi istenilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde,
tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, kooperatiflerin ana sözleşmelerinde;
a) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
b) Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
c) Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması,
d) Sadece ortaklarla iş görülmesi (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı
vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.)
şartlarının yazılı bulunması ve fiilen bu şartlara uyulması halinde kooperatiflerin kurumlar
vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmış; bu şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim
tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen
üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla
ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde
bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil
edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
Görüleceği üzere, tüketim ve taşımacılık kooperatiflerinin  anılan muafiyet hükmünden
yararlanması mümkün olmayıp kurumlar vergisi mükellefiyetlerinin tesisi gerekmektedir.
Aynı  Kanunun 1 inci maddesinin son fıkrasında ise  kurum kazancının gelir vergisinin konusuna
giren gelir unsurlarından oluşacağı; 6 ncı maddesinde de kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir
hesap dönemi içende elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum
kazancının tespitinde Gelir vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı
belirtilmiştir.
Buna göre,  kooperatifiniz üyelerince yapılan aidat ödemelerinin ve bağışların, kooperatifinizin
kurum  kazancının  bir  unsuru  sayılarak  vergiye  tabi  kurum  kazancınıza  dahil  edilmesi
gerekmektedir.
Öte yandan,  3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 1/1 maddesi hükmü uyarıncakooperatiflerin ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetleri
katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Dolayısıyla, kooperatifiniz tarafından üyelerinize verilen hizmetler katma değer vergisine tabidir.
Kanunun 20 nci maddesinde ise vergi matrahının, teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil
eden bedel olduğu, bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar
adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca
borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve
değerler toplamını ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
Bu hükme göre, kooperatifinizin üyelerinden sabit olarak tahsil ettiği aidatlar ile bağış ve
yardımlar, hizmetin karşılığını teşkil eden bedel olarak katma değer vergisine tabi tutulacaktır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş
karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." denilmektedir.
Aynı kanunun 231 inci maddesinin 5 inci fıkrasında, "Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı
tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç
düzenlenmemiş sayılır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin (a) bendine göre;
vergiyi doğuran olay, malın teslimi ve hizmetin yapılması ile meydana gelmektedir. Aynı maddenin
(b) bendinde ise; malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri
belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya
benzeri belgelerin düzenlenmesiyle, (c) bendinde de; kısım kısım mal teslimi veya hizmet
yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kılınan hallerde her bir kısmın teslimi
veya bir kısım hizmetin yapılması anında meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hükümler çerçevesinde, bir vergilendirme  döneminden fazla devam eden hizmetlerinizin aylık
aidatlar şeklinde taksitlere bağlanması halinde, takvim yılının birer ayından oluşan her bir
vergilendirme dönemi itibariyle katma değer vergisinin hesaplanması ve verilecek hizmetlere ilişkin
faturanın, aylık ödeme tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekmektedir.
Ancak, peşin olarak yapılan aidat ödemeleri için fatura düzenlenmesi halinde, Katma Değer Vergisi
Kanununun 10/b maddesi gereğince toplam bedel üzerinden katma değer vergisi hesaplanıp beyan
edileceği tabiidir.
Bilgilerinize rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.