Vakıftan mecurlarıyla birlikte 49 yıllığına gayrimenkul kiralanması hk.

Özelge: Vakıftan mecurlarıyla birlikte 49 yıllığına
gayrimenkul kiralanması hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.17.4-2246
Tarih: 
23/07/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.17.4-2246 23/07/2012
Konu : Vakıftan mecurlarıyla birlikte 49 yıllığına gayrimenkul  
kiralanması
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuz eki dilekçede 01.04.2010 tarihinde ...Vakfından komple
binayı mecurlarıyla birlikte devir alarak 49 yıllığına icarei tavile yöntemi ile kiraladığınızı, bu
tarihten önce kiracıların kirayı net olarak ödedikleri,  vakfın stopaj kesintisi yaparak vergi dairesine
beyan ettiği,  bu tarihten sonra da gayrimenkuldeki      kiracıların kiraları eski mal sahibi olan vakfa
verdikleri, vakfın da ödenen kiraları şirket hesabına transfer ettiği belirtilerek şirketiniz tarafından
kiralanan binanın kiraya verilmesinin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi karşısındaki durumu
hakkında görüş sorulmaktadır.
            I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile
dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup, aynı
Kanunun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında da dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup
faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve
zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi
işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında
bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış
sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya
hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş
amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
            Vakıflar tüzel kişilikleri itibariyle kurumlar vergisi mükellefi olmamakla birlikte, vakıf tüzel
kişiliğine bağlı iktisadi işletme oluşturacak nitelikte devamlı ticari, sınai ve zirai faaliyetlerin
kurumlar vergisine tabi tutulması gerekecektir.
     3/4/2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel
Tebliğinin "Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler" başlıklı (2.4) bölümünde iktisadi işletmenin
tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için
bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan
malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerektiği, aksi halde diğer unsurlar
var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemeyeceği ifade edilmiştir.
            İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai
bir mahiyet arzetmesidir. Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetinde temel
özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal
alım-satımı, imalatı ya dahizmet ifaları gibi faaliyetlerdir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak
yerine, dernek ya da vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri
kapsama almıştır.            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5/b) bendinde,
vakıflara (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında
bunlara yapılan kira ödemelerinden %20 oranında tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
            Ayrıca, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin, "Dernek veya vakıflara ait
taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri" başlıklı (15.3.2.2.) bölümünde,
            "Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi uyarınca,
vakıflara (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait taşınmazların kiralanması karşılığında, bunlara
yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır.
            Bu kesintinin yapılmasında, kendisine kira ödemesinde bulunulan derneğin, kamuya yararlı
dernek ya da vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıf olması önem arz
etmemektedir. Başka bir deyişle, mazbut vakıflar hariç, hiçbir ayrım yapılmaksızın tüm dernek veya
vakıflara ödenen kira bedellerinden bu kesintinin yapılması gerekmektedir."
            açıklamalarına yer verilmiştir.
            Anılan Genel Tebliğin (15.3.2.3.) bölümünde ise Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci
maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacağı, bu
kurumların elde ettikleri kira gelirlerini ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile
beyan edeceği belirtilmiştir.
            Buna göre, mülkiyeti ... Vakfına ait binanın, ticari amaç güdülerek veya hacim ve ehemmiyet
bakımından ticari metot ve usulleri gerektiren bir organizasyon dahilinde kiraya verilmesi halinde,
bu kiralama faaliyeti nedeniyle adı geçen Vakfa bağlı bir iktisadi işletme oluşacağından iktisadi
işletme bünyesinde kiraya verilen gayrimenkuller dolayısıyla yapılacak kira ödemelerinden gelir
vergisi kesintisi yapılmayacak olup bu gelirlerin söz konusu iktisadi işletmenin ilgili hesap
dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekecektir.
            Ancak, söz konusu kiralama faaliyetinin işyeri açılması, personel istihdamı gibi ticari bir
organizasyona bağlı olmaksızın gerçekleştirilmesi halinde adı geçen Vakfa bağlı bir iktisadi işletme
oluşmayacağından söz konusu kira ödemelerinden yapılan tevkifat nihai vergilendirme olacaktır.
            Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 5766 sayılı Kanunla eklenen geçici 2
nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendiyle, 1/1/2008 - 31/12/2015 tarihleri arasında uygulanmak
üzere, dernek veya vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı
bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar
dolayısıyla iktisadi işletme oluşmayacağı hüküm altına alınmıştır.
             Bu düzenleme ile dernek veya vakıflar ile vergi uygulamalarında dernek veya vakıf olarak
değerlendirilen kurum ve kuruluşların elde ettikleri gelirlerin münhasıran Gelir Vergisi Kanununun
94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle
vergilendirilmiş kazanç ve iratlardan ibaret olması halinde, elde edilen bu gelirler dolayısıyla,
1/1/2008 - 31/12/2015 tarihleri arasında dernek veya vakfa bağlı iktisadi işletme oluşması söz
konusu olmayacağından, bu süre zarfında anılan gelirler nedeniyle dernek veya vakıf adına
kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
            Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı
bendinde, binaların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya
kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı sayılacağı
hükme bağlanmıştır.
            Bu çerçevede, ... tüzel kişiliği itibariyle kurumlar vergisi mükellefi olmayıp anılan vakfa ait
gayrimenkulün üçüncü kişilere kiraya verilmesi işlemi de iktisadi işletme oluşturmamaktadır.
Ancak, Şirketinizin mecurlarıyla birlikte kiralamış olduğu gayrimenkul Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılanlardan olması nedeniyle Şirketiniz tarafından Vakfayapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesi uyarınca taşınmaz kiralayanların söz
konusu taşınmazları kiraya vermeleri durumunda elde ettikleri kira gelirleri, gayrimenkul sermaye
iradı olup Şirketinize yapılan kira ödemeleri üzerinden tevkifat yapılmaması ve elde edilen kira
gelirlerinin fatura düzenlenmek suretiyle belgelendirilerek, ilgili hesap dönemi kurumlar vergisi
beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
             II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
            -1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların
kiralanması işlemlerinin KDV ye tabi olduğu,
            - 1/3-g maddesinde, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve
köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki
kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile
döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve
meslekî nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu,
            -17/4-d maddesinde ise iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması
işlemlerinin KDV den istisna olduğu
            hükme bağlanmıştır.
            .. Vakfına ait gayrimenkulün kiraya verilmesi işlemi nedeniyle iktisadi işletme
oluşmadığından bu gayrimenkulün Vakıf tarafından kiraya verilmesi KDV Kanununun 1/3-g maddesi
kapsamında değerlendirilmemektedir. 
            Öte yandan, söz konusu kiralama işlemi KDV Kanununun 1/3-f maddesine göre KDV nin
konusuna girmekle birlikte, Kanunun 17/4-d maddesi ile KDV den istisna edilmiştir.
            Bu itibarla,  ... Vakfına ait gayrimenkulün Vakıf tarafından Şirketinize kiraya verilmesi
işleminde KDV hesaplanmayacaktır.  
            Diğer taraftan, Şirketinizin ... Vakfından mecurlarıyla birlikte  kiraladığı gayrimenkulü
kiraya vermesi KDV Kanununun 1/1 inci maddesine göre KDV ye tabi olacaktır.     
            Bilgi edinilmesini rica ederim.