Vefat dolayısıyla yapılan tazminat ödemelerinin Veraset ve İntikal Vergisine tabi olup olmadığı

Özelge: Vefat dolayısıyla yapılan tazminat ödemelerinin
Veraset ve İntikal Vergisine tabi olup olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.02-VİVK 17/1-109
Tarih:
06/09/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.99.16.02-VİVK 17/1-109 06/09/2011
Konu : Vefat dolayısıyla yapılan tazminat ödemelerinin Veraset ve
İntikal Vergisine tabi olup olmadığı
İlgide kayıtlı talep formu ekinde yer alan dilekçenizde, şirketinizin düzenlediği poliçelere
istinaden sigortalının vefatı dolayısıyla yapılacak tazminat ödemelerinin, Veraset ve İntikal
Vergisine tabi olup olmadığı ile 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 17 nci maddesi
kapsamında kesinti yapılıp yapılmayacağı hususlarındaki Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
Yazınızda bahsi geçen konu ile ilgili olarak Başkanlığımızca çıkarılan 2007/1 Seri No.lu
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Sirküleri/3'de;
"3. Birikimsiz Sigorta Poliçesi Uygulaması:
Hayat sigorta poliçesine istinaden sigortalının ecelen vefat etmesi sonucu mirasçılarına
sigorta şirketince yapılan vefat tazminatı ödemelerinin, terekeye dahil edilerek veraset ve intikal
vergisine tabi tutulması gerekir. Sigorta akdinde mirasçı olmayan üçüncü bir şahıs lehdar olarak
gösterilmiş ise bu takdirde lehdara ödenecek miktarın tamamı ivazsız iktisap olarak vergiye tabi
olacaktır.
Ferdi kaza kapsamında bulunan sigortalının kaza sonucu ölümü halinde, sigorta şirketince
ödenen tazminat, sigortalının yokluğu nedeniyle yakınlarının uğrayacakları maddi zarar ve manevi
ızdırabın sigorta sözleşmesine dayanılarak kısmen olsun tazmini ve telafisi amacını taşıdığından
ödenecek sigorta tazminatının yukarıda belirtilen Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 2 nci
maddesinin parantez içi hükmüne istinaden vergilendirilmemesi gerekir.
Ancak, ferdi kaza sigortası kapsamında bulunan sigortalının üçüncü kişi lehine sigorta
sözleşmesi yapması veya böyle bir kişiyi sonradan lehdar tayin etmesi durumunda, sigortalı kişinin
kaza sonucu ölümü üzerine sigorta şirketince mirasçı olmayan üçüncü kişiye ödenecek vefat
tazminatı maddi ve manevi bir tazminat olarak kabul edilemeyeceğinden, ödenecek miktar ivazsız
bir iktisap olarak veraset ve intikal vergisine tabi tutulacaktır.
4. Birikimli Sigorta Poliçesi Uygulaması:
Bireysel emeklilik sözleşmeleri ve hayat sigorta poliçelerine istinaden sigortalının ecelen
veya kazaen vefat etmesi sonucu sigorta şirketince;
-Mirasçılara ödenen birikim tutarının terekeye dahil edilerek,
-Sigortalının mirasçı olmayan üçüncü kişiyi lehdar tayin etmesi halinde, poliçe lehdarına
ödenecek birikim tutarının ivazsız iktisap olarak,
(Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesi kapsamında menkul sermaye iradı olarak
vergilendirildikten sonra) Veraset ve İntikal Vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
5. Karma Sigorta Poliçesi Uygulaması:
Ölüm, maluliyet ve benzeri risklere karşı yapılan riziko teminatları ile birikimli teminatların
aynı poliçede gösterilmesi halinde sigorta şirketince yapılan ödemelerin;
-Birikimsiz kısmına isabet eden tutarın (3) numaralı bölümde,
-Birikimli kısmına isabet eden tutarın ise (4) numaralı bölümde,
yapılan açıklamalar çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir." denilmektedir.
Bu açıklamalar çerçevesinde, şirketinizin düzenlediği özelge talep formu ve ekinde yer alan
dilekçenizde belirtilen poliçelere istinaden sigortalının vefatı dolayısıyla yapılacak tazminat
ödemelerinin, poliçelerin birikimli, birikimsiz veya karma olması, ödemenin kanuni mirasçılarına
veya üçüncü kişilere yapılması halinde yukarıda belirtilen sirkülerde yapılan açıklamalar
çerçevesinde veraset ve intikal vergisine tabi olup olmayacağı hususlarının şirketinizce
değerlendirilmesi gerekir.
Diğer taraftan, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 17 nci maddesinde, "Amme
idare ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralayanlar, sigorta şirketleri sair şirket ve
müesseseler, mahkemeler ve icra daireleri istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren
herhangi bir muamele dolayısıyle para ve senet verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş
olduğuna dair vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talebederler.
Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde
yüzde 5, ivazsız intikallerde yüzde 15 oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra
bakiyesini verebilirler. Tevkifatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulundukları
yerin mal sandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye
mecburdurlar.
Tevkifat yapmadan para ve senet verenlerle tevkif ettikleri parayı yukarıda belirtilen süre
içinde mal sandığına yatırmayanlardan (hakimler hariç), tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur
oldukları paralar Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme
zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Tevkifatı yapan ilgili kuruuşların, bu görevleri süresindeyerine
getirmeyen sorumlulardan, tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paraların %10'u oranında
ayrıca ceza tahsil olunur." denilmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, şirketinizce hak sahiplerine vergilendirilmesi gereken
bir tazminat ödenmeden önce verginin ödendiğini gösterir belge istenilmesi, belge ibraz edilmemesi
halinde, veraset yoluyla intikallerde %5, ivazsız intikallerde ise %15 oranında vergiye karşılık
tevkifat yaptıktan sonra kalan kısmın ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, şirketinizin
yükümlülüğü, vergi ilişiği kesilmeden yapılan ödemelerden vergi karşılığı tevkifat yapmak ve tevkif
edilen vergileri ilgili vergi dairesine ödemekten ibaret olup, beyanname verme veya başka bir
yükümlülüğü söz konusu değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.