Veraset yoluyla kalan taşıt ve demirbaşların satışının vergi mevzuatı açısından durumu ve belge düzeni hk.

Özelge: Veraset yoluyla kalan taşıt ve demirbaşların
satışının vergi mevzuatı açısından durumu ve belge düzeni
hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-911
Tarih: 
08/03/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-911 08/03/2012
Konu : Veraset yoluyla kalan taşıt ve demirbaşların satışının 
vergi mevzuatı açısından durumu ve belge düzeni.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, babanızın ....2010 tarihinde vefat ettiği, mirasçılar
olarak sizin bu faaliyeti devam ettirmenizin mümkün olmayacağı belirtilmekte, büroda bulunan
demirbaşların satışının vergi mevzuatı açısından durumunun ne olacağı ve fatura düzenleme
zorunluluğunuzun bulunup bulunmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.
             Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Değer Artışı Kazancı" başlıklı
mükerrer 80'inci maddesinde; "Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan
kazançlar değer artışı kazançlarıdır.
            ...
            5. Faaliyeti  durdurulan bir işletmenin kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından doğan
kazançlar.
            6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70'inci maddenin
birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi
çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden
başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu
sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış
sayılır.).
            Bu maddede geçen 'elden çıkarma' deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz
karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret
şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder." ,
            "Vergilendirilmeyecek Değer Artışı Kazançları" başlıklı 81'inci maddesinde; "Aşağıdaki yazılı
hallerde değer artışı kazancı hesaplanmaz ve vergilendirilmez:
            1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin
faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı
değerleriyle (bilanço esasına göre  defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde)
aynen devir alınması.
            ..." ,
            "Safi Değer Artışı" başlıklı Mükerrer 81'inci maddesinde; "Değer artışında safi kazanç, elden
çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlümenfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma
dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi
suretiyle bulunur. Hâsılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun
değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.
            ...
            Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden
çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat
endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. (5281 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle
01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere eklenen cümle. Yürürlük;
01.01.2006) Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde
olması şarttır."
            hükümleri yer  almaktadır.
            Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Ölüm" başlıklı 164'üncü maddesinde;
"Ölüm işi bırakma hükmündedir. Ölüm mükellefin mirası reddetmemiş mirasçıları tarafından vergi
dairesine bildirilir. Mirasçılardan herhangi birinin ölümü bildirmesi diğer mirasçıları bu ödevden
kurtarır." hükmüne yer verilmiştir.
           Mezkûr Kanun'un 236'ncı maddesinde ise "Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine
ilişkin her türlü tahsilat için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını
müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir." hükmüne yer
verilmiştir.
            Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde Türkiye'de yapılan ticari,
sınai, zırai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine
tabi olduğu, 3/a maddesinde ise vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi
işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin teslim sayıldığı hükme bağlanmıştır.
            Bu hükümlere göre, ölen kişiye ait işletme envanterine kayıtlı iki adet taşıt ile bürodaki
bilgisayar ve diğer demirbaşların işletmeden çekilmesi işlemi katma değer vergisine tabi olup,
emsal bedeli üzerinden serbest meslek makbuzu düzenlenmesi ve hesaplanan katma değer
vergisinin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
            Bununla beraber, işletmeden çekilen iki adet taşıt ile bürodaki bilgisayar ve diğer
demirbaşların mirasçılara intikalinden sonra söz konusu malların elden çıkarılması işlemi katma
değer vergisinin konusuna girmemektedir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.