Vergi mükellefiyeti bulunmayanlara yaptırılan hamaliye işinde vergi tevkifatı
Vergi mükellefiyeti bulunmayanlara yaptırılan hamaliye
işinde vergi tevkifatı
Sayı:
67630374-120.01.02.11[2021]-12959
Tarih:
23/05/2022
T.C.
SİVAS VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : E-67630374-120.01.02.11[2021]-12959 23.05.2022
Konu : Vergi mükellefiyeti bulunmayanlara
yaptırılan hamaliye işinde vergi tevkifatı
İlgi : 02/09/2021 tarihli özelge talep formunuz.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; şirketinizce, vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan satın
aldığınız taşıma, boşaltma, yükleme gibi hamaliye hizmetleri için tarafınızca düzenlenen gider
pusulalarında gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep
edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Vergiden Muaf Esnaf" başlıklı 9 uncu maddesinde,"Ticaret ve
sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır.
...
2. Bir iş yeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş yapan hallaç, kalaycı,
lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı,
odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hamallar gibi küçük sanat erbabı;
...
Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda
sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf
muaflığından faydalanamazlar.
...
Bu muaflığın Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye
şümulü yoktur." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 94 üncü maddesinde,"Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair
kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi
işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre
tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden
veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya
mecburdurlar.
1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
...
13. Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,
...
d) Diğer hizmet alımları("a", "b" ve "c" alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin
ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için %10"
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 7338 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişik
234 üncü maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter
tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, bu Kanun kapsamındaki belgeleri
düzenleme zorunluluğu bulunmayanlara yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar
(gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldıkları mallar hariç) için işi yapana veya malı
satana imza ettirecekleri gider pusulası düzenlerler. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen gider
pusulası, bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmündedir.
...
Gider pusulası, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde
düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır.
İkinci fıkrada belirtilen bilgileri ihtiva etmeleri kaydıyla;
a) Malın veya hizmetin bedelinin, dördüncü fıkrada belirtilen süre dâhilinde satıcıya; 19/10/2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı
Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları
Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı
Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla
ödenmesi halinde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler,
b) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında satın alınan
malların gider pusulası düzenlemek zorunda olanlara iade edilmesinde, 6502 sayılı Kanun uyarınca
iade edilecek tutarların, (a) bendinde yer alan kurumlar aracılığıyla iadesinde bu kurumlarca
düzenlenen belgeler,
c) Bu Kanuna göre belge düzenleme zorunluluğu bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının, tabi
oldukları ilgili mevzuat dâhilinde, yaptıkları işler veya sattıkları mallar için düzenledikleri belgeler,
gider pusulası yerine geçer ...''
hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, şirketinizce yaptırılan taşıma, boşaltma,
yükleme gibi hamaliye işlerinin, esnaf muaflığı kapsamında bulunan hamallara yaptırılması halinde,
gider pusulası düzenlemek suretiyle yapılan ödemeler üzerinden, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (13/d) bendi uyarınca %10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekmektedir.
Bilgilerinize sunulur.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.