Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla

Özelge: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi,
ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait
rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş
veya hesaplanmış olmasından kaynaklanan matrah
hatalarının, uzlaşmanın sağlanması son
Sayı: 
B.07.0.GEL.0.60/6000-2217/25190
Tarih: 
08/05/2001
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 08.05.2001
SAYI : B.07.0.GEL.0.60/6000-2217/25190
KONU : Tarhiyatta yapılmış olan matrah hatasının
düzeltme hükümlerine göre düzeltilip düzeltilmeyeceği hk.
AFYON VALİLİĞİNE
(Defterdarlık : Gelir Müdürlüğü)
İLGİ : 09/02/2001 gün ve B.07.4.Def.0.03.10/VRS.5-5/549 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, 14/04/1998 tarihinde ölen ......'nin mirası ile ilgili veraset ve intikal vergisi
beyannamesinin mirasçıları tarafından 12/08/1998 tarihinde verildiği, daha sonra vergi dairesince murise ait olup söz konusu
beyannamede beyan edilmediği anlaşılan ..... Anonim Şirketi'ndeki 5.030.370.000.-TL değerindeki hissesi için bu değer
üzerinden mirasçılar adına ikmalen cezalı tarhiyat yapıldığı, mirasçılarca bu tarhiyat için uzlaşma talebinde bulunulduğu ve
uzlaşmanın sağlanması sonucunda komisyon kararına göre yapılan tarhiyatın kesinleştiği, ancak, adı geçen şirket tarafından
ilgili vergi dairesine başvuruda bulunularak murisin ölüm tarihi itibariyle şirketteki hissesinin değerinin 162.270.000.-TL
olduğunun, hisse değerinin ölümünden sonra gerçekleştirilen sermaye artırımı sonucu 5.030.370.000.-TL'na yükseldiğinin
bildirildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Ek 1'inci maddesinde, ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergi ve
bunlara ilişkin cezalar hususunda idare ile mükellefin uzlaşabileceği, ek 6'ncı maddesinde ise uzlaşmaya varılması halinde, "...
tutanakla tespit edilen hususlar hakkında dava açılamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunulamaz..." hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde uzlaşma tutanağının mükellefe tebliğ ile üzerinde uzlaşılan vergi
kesinleşmektedir.
Ancak, vergi sistemimizde "hata üzerinden vergi alınmaması" esası açık bir şekilde benimsenmiş olup, Vergi Usul Kanunu'nun
116 ve müteakip maddelerinde tanımlanmış olan vergi hatalarının düzeltme hükümleri çerçevesinde düzeltilmesine imkan
tanınmıştır.
Bu hata türlerinden sadece aşağıda belirtilen;
-Vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden muaf olanlara yapılmış olan tarhiyatların,
-Vergiye tabi olmamaları gerekenler adına yapılan tarhiyatların,
-Aynı vergilendirme dönemi için yapılan mükerrer tarhiyatların,
uzlaşma mevzu edilmiş ve üzerinde uzlaşılmış olması ve bu hatalı durumun uzlaşma sırasında dikkate alınmamış olması
hallerinde, söz konusu hataların Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümleri çerçevesinde düzeltilmesi şeklinde bir uygulama
yapılması yönünde Bakanlık Makamından onay alınmış ve uygulamaya bu şekilde yön verilmiştir.
Bu uygulama, kısmi vergi hatası taşıyan tarhiyatların düzeltilmesine imkan tanımamakta ancak, vergi kanunlarının mevcut
hükümleri karşısında hiç yapılmaması gerektiği halde yapılmış olup uzlaşma yolu ile kesinleşen tarhiyatların düzeltilmesini
kapsamaktadır.
Bu durumda, tarhiyat sonrası uzlaşma yoluyla kesinleşen herhangi bir vergilendirme olayında yukarıda üç şekilde sayılmış
olan hata türlerinden herhangi birinin yapıldığının tespit edilmesi halinde Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerine göre
düzeltilmesi mümkün bulunmaktadır.
Yazınızda belirtilen olayda, Vergi Usul Kanunu'nun 117/1'inci maddesinde tanımlanmış olan matrah hatası yapıldığı
anlaşılmaktadır. Bu nedenle, .....'nin mirası ile ilgili vergilendirme işleminde uzlaşmaya konu edilmiş ve uzlaşmanın
sağlanması sonucu kesinleşmiş bulunan tarhiyatta yapılmış olan matrah hatası, yukarıda üç bent halinde tanımlanmış olan
hata türlerinden herhangi birisinin kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, bu tarhiyatın Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme
hükümlerine göre düzeltilmesi mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılarak sonucundan 15/01/2001 tarihli dilekçesine cevaben mükellefe bilgi
verilmesini rica ederim.