Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Düzenlenen Sözleşmenin 3996 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı hk.
Özelge: Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Düzenlenen
Sözleşmenin 3996 Sayılı Kanun Kapsamında Damga
Vergisinden İstisna Olup Olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.17.02-DMG-72-1111
Tarih:
10/12/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı :B.07.1.GİB.4.06.17.02-DMG-72-1111 10/12/2011
Konu : Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Düzenlenen
Sözleşmenin 3996 Sayılı Kanun Kapsamında
Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı hk.
....
İlgi : 21.01.2010 sayılı ve 8596 evrak kayıt sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, ... adresinde bulunan alışveriş merkezi
inşaatının yüklenici ... A.Ş., ... Ltd. Şti, ... A.Ş., ... Ltd. Şti. tarafından tamamlanarak işletilmesi ve
daha sonra Müdürlüğünüze devredilmesine ilişkin kurumunuz ile yüklenici arasında 23.12.2009
tarihinde imzalanan sözleşmenin, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli
Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında damga vergisinden istisna edilip
edilemeyeceği, damga vergisine tabi olması durumunda ise söz konusu sözleşmenin damga vergisi
matrahının ne olacağı hususlarında görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenlerin olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın
mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinintayininde şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemişolanlarda ise
üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen
kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap
ettiği mahiyete göre vergisinin alınacağı; 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, birden fazla kişi
tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen
sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga vergisinin eksik
ödenmesini gerektirmeyeceği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer
alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait
verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, bu kağıtlara ait verginin ödenmemesi veya noksan
ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların müteselsilen sorumlu
olacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Mezkur kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/2 fıkrasında,
kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden binde 1,5 nispetinde
damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere damga vergisi oranı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-2
fıkrasındaki kağıtlar için binde 1,65 olarak belirlenmiştir.
35 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde, vergiye tabi kağıdın yabancı para cinsinden
düzenlenmesi halinde kağıt üzerinde yer alan dövizin kağıdın düzenlendiği tarihteki T.C. Merkez
Bankası'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre bulunacak Türk Lirası karşılığı
üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde
Yaptırılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde, bu Kanunun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme
ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve
ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol,
demiryolu, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ve benzeri
yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli
çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve
esasları kapsadığı; 3 üncü maddesinin (d) fıkrasında idarenin Yüksek planlama Kurulunca bu
kanunda öngörülen yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırmak üzere
sermaye şirketi veya yabancı şirket ile sözleşme yapmaya yetkili kılınan ve hizmetin asli sahibi olan
kamu kurum ve kuruluşlarını (kamu iktisadi teşebbüsleri ve fonları dahil) ifade edeceği; 4 üncü
maddesinin ikinci fıkrasında bu Kanunda öngörülen yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeline
göre yaptırmak isteyen idarenin, projeye ilişkin ön yapılabilirlik etüdüyle Yüksek Planlama Kuruluna
müracaat edeceği ve bu Kurulun izninden sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketle sözleşme
imzalayacağı; 12 nci maddesinde, 2 nci maddede belirtilen konularda ve yap-işlet-devret modeli
çerçevesinde idare ile sermaye şirketi veya yabancı şirketin yapacağı bütün iş ve işlemlerin,
1.7.1964 tarihli ve 488 sayılı Kanuna göre alınan damga vergisi ile 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı
Kanun uyarınca alınan harçlardan muaf olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
3996 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen 94/5907 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının 41 inci maddesinde, Kanuna göre yap-işlet-devret modeline göre gerçekleştirilen
yatırımlarla ilgili olarak, idare ve görevli şirketçe ilgili Kanun ve bu Bakanlar Kurulu Kararı
kapsamında yapılan işlemlerin harçlardan ve damga vergisinden istisna olduğu ifade edilerek aynı
maddenin (d) fıkrasında, yatırım döneminde kullanılmak üzere görevli şirket tarafından yatırım
kredisi temini ile mal ve hizmet alımları ile ilgili işlemler ve bu işlemler nedeniyle düzenlenen
kağıtların da damga vergisi ve harç istisnasından yararlanacağı açıklanmıştır.
İlgide kayıtlı özelge talep formu eki "Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi" başlıklı kağıdın incelenmesinden,
söz konusu sözleşmenin "Amaç ve Konu" başlıklı 2 nci maddesinde; ... mülkiyeti .. ait binanın
yüklenicinin hazırlayacağı ve uygun görülecek plan ve projeler doğrultusunda güncel, teknik ve
fenni şartnamelere göre yapımının tamamlanması, sonrasında binanın yüklenici tarafından
işletilmesi ve işletme dönemi sonunda malike ... iadesinin amaçlandığı; İşletme Bedeli ve Ödeme
Şekli" başlıklı 11 inci maddesinde, işletme bedelinin yüklenicinin ...'a ödemeyi taahhüt ettiği bedel
olduğu, yüklenicinin her bir işletme yılı için ödemeyi taahhüt ettiği bedeli, yıllık veya 3 er aylıkdönemler halinde peşin olarak ödeyeceği, işletme bedelinin yüklenici tarafından ...'a taahhüt edilen
net bedel olup yıllara göre madde 11.4'te belirtilen bedellerin olduğu; 11.4 maddesinde, her yıl için
ödenecek işletme bedellerine yer verildiği, ayrıca yüklenici tarafından düzenlenen 19/11/2009
tarihli tutanakla, yüklenicinin son teklifinde 21 inci yılda alınması öngörülen 7.110.000 USD'lik kira
ödemesinin işletme dönemine ait yıllara bölünerek bağış olarak ödenmesi, bağışa dönüştürülen 21
inci yıldaki 7.110.000 USD'lik ödemeye ilaveten 2.890.000 USD bağış eklenmesiyle toplam
10.000.000 USD'lik bağışın her ödeme yılına sari olmak üzere yıllık 400.000 USD olarak ödeneceği
belirlemelerine yer verdikleri anlaşılmaktadır.
Buna göre, özelge talep formuna ekli sözleşmenin konusunun 3996 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinde belirtilen işler arasında değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı ve ayrıca 3996
sayılı Kanuna göre idare konumunda bulunan Kurumunuzun, söz konusu Kanunun 4 üncü
maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde projeye ilişkin ön yapılabilirlik etüdüyle Yüksek
Planlama Kuruluna müracaat edip etmediği ve sözleşmenin bu Kurulun izninden sonra imzalanıp
imzalanmadığına ilişkin özelge talep formu ekinde bir bilgi ya da belgeye yer verilmediği hususları
dikkate alındığında "Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi" başlıklı kağıdın 3996 sayılı Kanun kapsamında
değerlendirilerek damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde,
- Kurumunuz ile ... arasında imzalanan "Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi" başlıklı kağıdın, "İşletme
Bedeli ve Ödeme Şekli" başlıklı 11 inci maddesinde belirtilen (7.110.000 USDx22)
156.420.000 USD işletme bedeline; 10.000.000 USD bağış bedelinin eklenmesiyle bulunacak
tutar üzerinden binde 1,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması,
- "Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi" başlıklı kağıdın, "Sözleşmenin Ekleri" başlıklı 26 ncı
maddesinde sayılan ve sözleşme ile bir bütün olduğu belirtilen kağıtlardan Damga Vergisi
Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar mahiyetinde olanların ayrıca damga vergisine
tabi tutulması,
gerekmektedir.
Diğer taraftan, ... tarih ve ... sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bazı Dernek ve Kurumların Bazı
Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin ... sayılı Kanun'un birinci
maddesinde, ... Derneği kendisine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait
olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaf tutulması
nedeniyle, "Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi" başlıklı kağıda ilişkin damga vergisinin nüsha sayısı da
dikkate alınmak suretiyle yüklenici şirketler tarafından ödenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.