Yapılan ödeme karşılığı alınamayan fatura nedeniyle avanslar hesabında bekleyen tutarın giderleştirilmesi.

Yapılan ödeme karşılığı alınamayan fatura nedeniyle
avanslar hesabında bekleyen tutarın giderleştirilmesi.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.16.01-125[8-2015/265]-88713
Tarih: 
26/01/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı :62030549-125[8-2015/265]-88713 26.01.2018
Konu :Yapılan ödeme karşılığı alınamayan  
fatura nedeniyle avanslar hesabında
bekleyen tutarın giderleştirilmesi.
        
 
 
 
 
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; … Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi
olduğuz, bir AVM bünyesinde kiralamış olduğunuz mağazanın tadilat ve dekorasyon işi için 2014
yılında  banka  kanalıyla  141.600,00-TL  ödeme  yaptığınız,  tadilat  ve  dekorasyon  işinin
tamamlanmasından sonra fatura verilmemesi nedeniyle işi yapan şahsı vergi ihbar hattına ihbar
edilmesine rağmen sonuç alınamadığı belirtilerek avanslar hesabında bekleyen 141.600,00-TL'nin
ticari işin idamesi için yapılan bir harcama olması sebebiyle şüpheli alacak karşılığı ayırmak
suretiyle gider yazılıp yazılamayacağı, anılan tutardan katma değer vergisi ayırıp indirim konusu
yapılıp yapılamayacağı ve kurumlar vergisi açısından 268- Özel Maliyetler Hesabına ve ilgili Sabit
Kıymet Hesaplarına kaydedip amortisman yoluyla itfa edilip edilemeyeceği hususlarında bilgi talep
edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.
 
KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN:
 
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar
vergisinin, mükelleflerin bir hesap döneminde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden
hesaplanacağı belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safi kurum kazancının tespitinde Gelir
Vergisi Kanununun "ticari kazanç" hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu
hüküm uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Gelir Vergisi Kanununun 40 ncı maddesinde yer
alan giderler indirilebilecektir.
 
Gelirin elde edilmesinde; tahakkuk ilkesi, gelirin mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmesi, yani
geliri doğuran işlemin eksiksiz tekemmül etmesi olup, ticari kazancın elde edilmesinde tahakkukesası benimsenerek gelirin mahiyet ve tutar itibariyle kesinlik kazanması aranmıştır.
 
Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde, bilanço esasına göre ticari kazancın teşebbüsteki
öz sermayenin hesap dönemi sonundaki ve başındaki değerler arasındaki müspet fark olduğu, bu
dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği,
işletmeden çekilen değerlerin ise bu farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi
sırasında Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri
hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.
 
 Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde de, Vergi
Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların safi kazancın tespitinde gider olarak
indirilebileceği hükme bağlanmıştır.
 
 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3/B maddesinde "İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran
olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır..." hükmü yer almaktadır.
 Kanunun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında; bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla
olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
 Aynı Kanunun 229 uncu maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231 inci maddesinin 5 inci bendinde ise; faturanın, malın
teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre
içerisinde düzenlenmeyen faturanın hiç düzenlenmemiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
 Mezkûr Kanunun 323 üncü maddesinde ise; "Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame
ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;
1. Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;
2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından
ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar;
şüpheli alacak sayılır.
 Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte
karşılık ayrılabilir.
Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda
bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.
 Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde karzarar
hesabına intikal ettirilir." hükmü yer almaktadır.
 Dolayısıyla, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;
dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla
istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek
derecede küçük alacaklar şüpheli alacak sayılmakta, bu şartlardan herhangi birinin mevcut
olmaması durumunda ise şüpheli alacak kaydına imkân bulunmamaktadır.
 Bu hüküm ve açıklamalara göre,  yaptırdığınız tadilat ve dekorasyona ilişkin harcamaların
defter kayıtlarınıza intikal ettirilerek aktifleştirilebilmesi Vergi Usul Kanununun 229 ve müteakip
maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi suretiyle mümkünbulunmaktadır. Söz konusu tadilat ve dekorasyon harcamalarına ilişkin faturanın ilgili firmadan
alınamaması durumunda, söz konusu harcamaları aktifleştirebilmeniz ancak, satıcı firma hakkında
yapılacak bir vergi incelemesi sonucunda işlemin gerçekliği yanında ilgili firma kanuni defterlerinde
kayıt altına alındığının inceleme raporu ile ortaya konulması halinde mümkün olabilecektir. Ayrıca
söz konusu harcamalarınıza ilişkin ortada bir alacağın söz konusu olmaması nedeniyle şüpheli
alacak kaydına imkân bulunmamaktadır. Öte yandan, belirtilen şekilde yapılacak bir tespit
sonrasında aktifleştirebileceğiniz harcamalar için amortisman ayırabileceğiniz tabiidir.
 
KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:
 
 Bilindiği üzere, 3065 sayılı KDV Kanununun;
 
1/1'inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
 
 4 üncü maddesinde; hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan
işlemler olduğu, bu işlemlerin; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak,
temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt
etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği
 hüküm altına alınmış olup,
 
Aynı Kanunun 10 uncu maddesinin (a) bendine göre, vergiyi doğuran olay, mal teslimi ve
hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile (b) bendine göre, malın
tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, (c)
bendine göre de kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda
mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bır kısım hizmetin yapılması sırasında
meydana gelmektedir.
 
Kanunun 29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden
hesaplanan KDV den bu kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine
yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda
gösterilen KDV yi indirebileceği, 29/3 üncü maddesinde ise indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın
vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği
vergilendirme döneminde kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.
 
 Diğer taraftan, Kanunun 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; yurt içinden sağlanan veya
ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV yi alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu
üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği
hüküm altına alınmıştır.
 
 Buna göre, Şirketiniz tarafından AVM bünyesinde açılan mağazanın tadilat ve dekorasyon
işleri için ödenen ancak fatura ve benzeri bir belge ile tevsik edilemeyen tutar üzerinden iç yüzdeoranı ile KDV ayrılarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
 
 Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
 
   
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.