Yetkili Acente Sözleşmesinin damga vergisi ve harç matrahı hk.

Özelge: Yetkili Acente Sözleşmesinin damga vergisi ve harç
matrahı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-732
Tarih: 
13/06/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-732 13/06/2011
Konu : DAMGA VERGİSİ  
 
            İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, yazınız eki "Yetkili Acente Sözleşmesi"ne ait damga
vergisi ve harcın hangi miktar üzerinden hesaplanması gerektiği hususunda görüş talep edildiği
anlaşılmaktadır.
            Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1)
sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu;  4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi
olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin
bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki
adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya
bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf
yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 6 ncı maddesinde,
bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga
vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı; 10 uncu
maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve
mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas
olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği
parayı ifade edeceği hükümleri yer almaktadır.
            Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "V-Kurumlarla ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (21)
numaralı fıkrasında da, sigorta ve emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonlarının kuruluşları
dahil her türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu şirketler veya fonlar tarafından
ödenmesi gereken kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.
            Buna göre, Kanuna ekli (2) sayılı tablonun V/21 numaralı fıkrasında, sigorta şirketlerine
yönelik istisna tanınırken acentelere ilişkin bir hükme yer verilmediğinden söz konusu acentelik
sözleşmesinin damga vergisinden istisna tutulmasına imkan bulunmamaktadır.
            Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, değer veya ağırlık
ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olduğu,
menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele,
senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesinin mecbur olduğu, rehin bordroları ile kamu idarelerine
verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen
taahhütnameler hakkında bu hükmün uygulanmayacağı; 46 ncı maddesinde ise, birbirleriyle ilgili
işler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınacağı
hükümlerine yer verilmiştir.
            Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, "Yetkili Acenta Sözleşmesi"nin, 492 sayılı
Harçlar Kanununun 42 nci maddesine istinaden sözleşmede gösterilmesi zorunlu bulunan işin
mahiyetine uygun bir değer ile sözleşmenin 22 nci maddesinde belirtilen acentelik teminatbedelinin mukayese edilerek en yüksek vergi alınmasını gerektiren miktar üzerinden damga vergisi
ve harca tabi tutulması gerekmektedir.
             Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.