Yurt dışına yapılan araç kiralama işinin vergi kanunları açısından değerlendirilmesi hk.
Yurt dışına yapılan araç kiralama işinin vergi kanunları
açısından değerlendirilmesi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.18.02-105[229-2012-7835]-1157
Tarih:
01/11/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[229-2012-7835]-1157 01/11/2013
Konu : Yurt dışına yapılan araç kiralama
işinin vergi kanunları açısından
değerlendirilmesi hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı
mükellefi olduğunuz, … şubesi olan … taahhüdünde bulunan… İnşaatı Kazı Yükleme, Nakil,
Boşaltma, Serme ve Sıkıştırma İşlerinde Kil ve Taş Nakliye işlerinde kullanılmak üzere şirketinizin
aktifinde kayıtlı 15 adet damperli kamyonun kiraya verildiği belirtilerek,
-Türk firması olarak yurt dışında şube olarak faaliyet gösteren … taahhüdünde bulunan söz
konusu işlerde kullanılmak üzere kiraya verilen araçların hizmet ihracı kapsamında değerlendirilip
değerlendirilmeyeceği,
-Elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı,
-Akaryakıt, tamir-bakım malzemeleri, işçilerinizin yeme ve barınma ihtiyaçlarının adı geçen
şirket tarafından karşılanarak hesaplanan istihkak bedelinden düşülmesi nedeniyle işverence
karşılanan bu maliyet unsurları için fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği,
-Şirketiniz tarafından Azerbaycan’daki satıcılardan temin edilen mal ve hizmet bedellerinin
sonuç hesaplarına nasıl intikal ettirileceği,
-Yurt içinde alınıp yurt dışına gönderilen tamir ve bakım malzemelerinin kambiyo mevzuatı
çerçevesinde değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, ayrıca KDV’sinin indirim konusu yapılıp
yapılmayacağı,
-…’a şirketiniz tarafından kesilecek faturada KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı,
-Şirketiniz tarafından işverenin Türkiye’deki merkezine fatura düzenlenip
düzenlenmeyeceği, düzenlenmesi halinde kurumlar vergisi ve KDV karşısındaki durumunun ne
olacağı
hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
Katma Değer Vergisi Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde; ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeTürkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
- 6/b maddesinde, hizmet ifalarında işlemin (hizmetin) Türkiye’de yapılmış sayılması için
hizmetin Türkiye’de yapılması veya hizmetten Türkiye’de faydalanılması gerektiği,
- 11/1-a maddesinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki
müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve
karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler
için Türkiye'de verilen roaming hizmetlerinin KDV den istisna olduğu,
- 12/2 nci maddesinde ise; yurt dışındaki müşteri tabirinin ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş
merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına
müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre; yapılan bir hizmetin KDV ye tabi tutulması için söz konusu hizmetin Türkiye’de
yapılması veya hizmetten Türkiye’de faydalanılması gerekmektedir. Bu itibarla, merkezi Türkiye’de
bulunan bir firmanın yurtdışındaki şubesine damperli kamyon kiralanması işlemi Türkiye’de yapılan
veya Türkiye’de faydalanılan bir hizmet niteliğinde olmadığından KDV nin konusuna girmemekte ve
dolayısıyla hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmemekte olup, söz konusu kiralama işlemine
ilişkin faturanın Türkiye’de bulunan merkez adına düzenlenmesinin veya kiralama sözleşmesinin
Türkiye’de düzenlenmiş olmasının bu duruma bir etkisi bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, söz konusu kiralama işlemine konu araçların tamir bakım malzemelerine
ilişkin olarak yüklenilen verginin, Kanunun 30/a maddesi uyarınca indirim konusu yapılamayacağı
tabiidir.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında; Kanunun 1
inci maddesinde sayılı kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunanların, gerek Türkiye
içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirileceği
hükmü bağlanmış, 6 ncı maddesinde de kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde
elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına
alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci
maddesinde ise; bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi
sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet fark olduğu, Bu dönem zarfında sahip veya
sahiplerce işletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise
farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun
değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hükme
bağlanmıştır. Anılan Kanunun 40 ıncı maddesinde de; safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek
giderler sayılmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile yurt dışında
yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç
hesaplarına intikal ettirilen kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.9.” bölümünde; bu istisnanın kapsamı
ve uygulamasına ilişikin ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Bu itibarla, şirketiniz … şubesine yapılan kiralama işlemi nedeniyle verilen hizmetler, inşaat,
onarım ile bu işlere bağlı olarak yürütülen teknik hizmetler kapsamında
değerlendirilemeyeceğinden kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla,
elde edilen hakediş bedellerinin ilgili şube tarafından karşılanan ve hakediş ödemelerinizdenkesilen giderler düşülmeden önceki tutarların kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi
gerekmektedir.
Öte yandan, … şubesi tarafından yapılan ve şirketiniz hakedişlerinden kesilen giderlerin,
şirketinize fatura edilerek yansıtılması halinde kurum kazancınızdan indirim konusu yapılması
mümkündür.
Ayrıca, şirketiniz tarafından Azerbaycan’daki satıcılardan temin edilen mal ve hizmet
bedelleri ise tevsik edilmesi kaydıyla kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate
alınabilecektir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinde; “B) İspat: Vergilendirmede vergiyi
doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.” denilmekte olup, anılan
Kanunun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında “Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna
göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki
mecburidir.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu kayıtların ise aynı Kanunun 229 uncu ve müteakip
maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi gerekmektedir.
Aynı Kanunun 231/5 inci maddesinde ise “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı
tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç
düzenlenmemiş sayılır.” hükmü bulunmaktadır.
Ayrıca, yurt dışında faaliyette bulunan mükelleflere yaptırılan iş ve hizmetler karşılığında
alınan belgelerle ilgili işlemlerin yer aldığı 253 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde
açıklandığı üzere, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlara yaptırılan iş veya hizmetler karşılığında
ödemede bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yurt dışında mukim kişi veya
kuruluşlardan aldıkları muteber belgeleri, defter kayıtlarında gider olarak göstermeleri sırasında
belgelerde yazılı bedelleri, belgenin düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış
kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek kayıtlarında göstereceklerdir. Ancak inceleme sırasında
inceleme elamanınca lüzum görülmesi halinde, mükellefler bu belgelerini tercüme ettirmek
zorundadırlar.
Buna göre; şirketiniz tarafından verilen kiralama hizmeti nedeniyle elde ettiğiniz gelirler
için şirketinizin … Şubesi adına fatura düzenlemesi ve yurt dışında yapılan giderlerin kurum
kazancından indirim konusu yapılabilmesi için alındığı ülke mevzuatına göre muteber belgelerle
tevsik edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, faturanın, yurt dışında yapılan bir iş için düzenlendiğine ilişkin şerh konulması
suretiyle ana merkez adına düzenlenmesi mümkündür.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.