Yurt dışında mukim kooperatiftenTürkiye'de bulunan şirkete dağıtılan temettülerin vergiden istisna olup olmadığı

Özelge: Yurt dışında mukim kooperatiftenTürkiye'de
bulunan şirkete dağıtılan temettülerin vergiden istisna olup
olmadığı hk.
Sayı:
49327596-125[KVK.2013.ÖZ.39]-107
Tarih:
22/04/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANTALYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR GRUP MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı : 49327596-125[KVK.2013.ÖZ.39]-107 22/04/2014
Konu : Yurt dışında mukim kooperatiftenTürkiye'de bulunan
şirkete dağıtılan temettülerin vergiden istisna olup
olmadığı
İlgide kayıtlı dilekçenizde, şirketinizin yurt dışında sürdürmekte olduğu turizm faaliyetleri
dolayısıyla Hollanda'da sermayesinin %99'una sahip bir kooperatifin kurulduğu belirtilerek;
Hollanda mukimi kooperatiften şirketinize dağıtılan temettülerin Türkiye'de vergiden istisna olup
olmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde kurumlar vergisine tabi
kurumlar sayılmış olup, söz konusu maddenin ikinci fıkrasında kurum kazancının gelir vergisinin
konusuna giren gelir unsurlarından oluştuğu, aynı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında
da, bu kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunanların tam mükellef olarak gerek
Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançlarının tamamı üzerinden
vergilendirilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi
içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm
altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci
maddesinde ise; bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi
sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya
sahiplerce; işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin
ise farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun
değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hükme
bağlanmıştır.
Buna göre, şirketinizin iştirak ettiği Hollanda mukimi kooperatiften elde edilen temettülerin,
kurum kazancına dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Ancak, Türkiye Cumhuriyeti ile Hollanda Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan
Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının
hükümleri 01/01/1989 tarihinden itibaren uygulanmaktadır.
Anlaşmanın "Temettüler" başlıklı 10 uncu maddesinin ilk iki fıkrasında;
"1.Devletlerden birinin mukimi olan bir şirket tarafından diğer Devletin bir mukimine
ödenen temettüler, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2.Bununla beraber söz konusu temettüler, temettü ödeyen şirketin mukim olduğu Devlette,
o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak bu şekilde alınacak vergi aşağıdaki oranları
aşmayacaktır:
a)Temettü elde eden, temettü ödeyen şirketin sermayesinin doğrudan doğruya en az yüzde
25'ini elinde tutan bir şirket ise (ortaklıklar hariç), gayrisafi temettü tutarının yüzde 15'i;
b)Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının yüzde 20'si.
Bu fıkra hükümleri, bünyesinden temettü ayrılan şirket kazancının vergilenmesine etki
etmeyecektir."
hükmü yer almaktadır.
Bu madde ile temettülerin şirketler tarafından ödenebileceği düzenlenmiştir. Anlaşmanın
"Genel Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinin 1/e fıkrasında ise "şirket" terimi, her tür tüzel kişi veya
vergileme yönünden tüzel kişi olarak muamele gören her tür şahsiyet olarak tanımlanmıştır.
Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi" başlıklı 23 üncü maddesinin birinci
fıkrasında;
"1.Türkiye mukimleri için çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde giderilecektir:
a)Bir Türkiye mukimi, b) bendinde kavrananlar hariç olmak üzere, bu Anlaşma hükümlere
göre Hollanda'da vergilendirilebilen bir gelir unsuru elde ettiğinde Türkiye, bu geliri vergiden muaf
tutacaktır. Ancak Türkiye, bu kişinin geriye kalan gelirine ilişkin vergiyi hesaplarken, muaf tutulan
gelir sanki vergiden muaf değilmiş gibi bir vergi oranı uygulayabilir. Temettüler için bu bendin
bundan önceki hükmü Hollanda mukimi bir şirketin en az yüzde 10 sermayesini doğrudan doğruya
elinde bulunduran bir Türkiye mukimine uygulanacaktır.
b)Hollanda'da bu Anlaşma hükümleri uyarınca ödenen vergi, yabancı vergilerin mahsubuna
ilişkin Türk vergi mevzuatı hükümlerine göre aşağıda sayılan gelirler üzerinden Türkiye'de alınan
vergilere mahsup edilecektir.
i)a) bendinde yazılı olmayan temettüler;
ii)Faizler;
iii)Gayrimaddi hak bedelleri;
iv)13 üncü Maddenin 5 inci fıkrası gereğince, Hollanda'da vergilendirilen sermaye değer
artış kazançları.
Bununla beraber bu mahsup, Hollanda'da vergilendirilebilen gelir için Türkiye'de
mahsupdan önce hesaplanan vergi miktarını aşmayacaktır.
c)Bu fıkranın amaçları yönünden Hollanda'da gelir üzerinden ödenen vergiler belirlenirken,
Hollanda Yatırım Hesapları Kanununda (Wet Investeringsrekening) bahsedilen yatırım primleri ve
hibeleri ve yatırım yapmama ödemeleri dikkate alınmayacaktır. Bu paragrafın amaçları yönünden, 2
nci maddenin 3 üncü fıkrasının b) bendinde ve 4 üncü fıkrasında belirtilen vergiler, gelir üzerinden
alınan vergiler olarak kabul edilecektir.";
Anlaşmaya Ek Protokolün XIV numaralı maddesinde ise,
"23 üncü Maddenin 1 inci fıkrasının a) bendi hükümlerinin temettüler yönünden
uygulanmasına, yalnızca Hollanda Kurumlar Vergisi Kanunu ile buna ilişkin muhtemel değişiklik
hükümleri, Hollanda'da mukim şirketlere, Türkiye'de mukim şirketlerden elde ettikleri temettüler
için Hollanda Kurumlar Vergisi ödememe hakkını tanıdığı sürece devam edileceği anlaşılmaktadır."
düzenlemeleri yer almaktadır.
Buna göre, ortak olduğunuz Hollanda mukimi kooperatifin, Hollanda'da, Anlaşmanın 3 üncü
maddesinin 1/e fıkrası kapsamında vergileme yönünden tüzel kişi olarak muamele gören bir şirket
olması durumunda, Hollanda'da doğan ve şirketinize yapılan temettü ödemeleri, 10 uncu maddenin
1 inci fıkrası çerçevesinde Türkiye'de vergilendirilebilecek, ancak kaynak devlet olarak Hollanda da
bu gelirleri anılan maddenin 2 nci fıkra hükümlerine göre vergiye tabi tutacaktır.
Anlaşmaya Ek Protokolün XIV numaralı maddesi kapsamında Hollanda Kurumlar Vergisi
Kanunu ile buna ilişkin muhtemel değişiklik hükümleri, Hollanda'da mukim şirketlere, Türkiye'de
mukim şirketlerden elde ettikleri temettüler için Hollanda Kurumlar Vergisi ödememe hakkını
tanıdığı sürece, şirketinizin Hollanda mukimi şirketin en az yüzde 10 sermayesini doğrudan
doğruya elinde bulundurması durumunda elde edeceğiniz temettü, Anlaşmanın 23 üncü maddesinin
1/a fıkrası uyarınca Türkiye'de vergiden muaf tutulacaktır. Ancak bu koşulların olmaması
durumunda ise Anlaşmanın 23 üncü maddesinin 1/b fıkrası uyarınca mahsup yöntemiyle çifte
vergilendirme önlenecektir.
Anlaşmanın 10 uncu madde hükümlerinin uygulanabilmesi için Hollanda'da mukim
kooperatifin vergileme yönünden Anlaşmanın 3 üncü maddesinin 1/e fıkrasında tanımlanan şirket
olarak muamele gördüğünün, ayrıca, Anlaşmanın 23 üncü maddesinin 1/a fıkrasının
uygulanabilmesi için Hollanda Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca Hollanda'da mukim şirketlere,
Türkiye'de mukim şirketlerden elde ettikleri temettüler için Hollanda Kurumlar Vergisi ödememe
hakkının tanındığı hususu ile Hollanda'da mukim kooperatifin en az yüzde 10 sermayesini doğrudan
doğruya elinde bulundurduğunuz hususunun Hollanda yetkili makamlarından alınacak belge ile
tevsik edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.