Yurt dışında ödenen avukatlık ücreti ile patent bedelinin gider yazılıp yazılmayacağı ve KDV uygulaması.

Özelge: Yurt dışında ödenen avukatlık ücreti ile patent
bedelinin gider yazılıp yazılmayacağı ve KDV uygulaması.
Sayı:
39044742-KDV.6-948
Tarih:
01/07/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)
Sayı : 39044742-KDV.6-948 01/07/2013
Konu : Yurt dışında ödenen avukatlık ücreti ile
patent bedelinin gider yazılıp yazılmayacağı ve KDV
uygulaması.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, kalp ve damar cerrahisi ile akapunktur alanında
eğitim almış bir hekim olduğunuz, eğitim ve uzmanlık alanı dahilinde bir tıbbi kodlama sistemi
geliştirdiğinizi ve bununla ilgili yurt dışında uluslararası patent başvurusu yaptığınızı belirterek
yurt dışında ödenen avukatlık ücretleri üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı ile söz konusu
avukatlık ücretleri ile patent bedelinin gider olarak kaydedilip kaydedilemeyeceği hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18 inci maddesinin birinci fıkrasında müellif,
mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların
kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar
yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi
eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya
kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar
üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat
gelir vergisinden müstesna olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un "Serbest meslek kazancının tarifi" başlıklı 65 inci maddesinde; "Her türlü
serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır." hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun "Serbest meslek kazancının tespiti" başlıklı 67 nci maddesinde;
"Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak
tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden
bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.
..." hükmüne yer verilmiş olup "Mesleki giderler" başlıklı 68 inci maddesinde ise serbest
meslek kazancının tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup (1) numaralı
bendinde mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderlerin serbest
meslek kazancının tespitinde hasılattan gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına
alınmıştır.
Diğer taraftan, Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı
arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının
"Serbest Meslek Faaliyetleri" başlıklı 14 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında;
"2. Bir Akit Devlet teşebbüsünün serbest meslek faaliyetleri veya benzer nitelikteki diğer
faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, yalnız ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir.
Bununla beraber, eğer bu faaliyetler diğer Devlette icra edilirse ve eğer:
a) Teşebbüs, bu faaliyetleri icra etmek üzere bu diğer Devlette bir işyerine sahip olursa
veya
b) Faaliyetlerin icra edildiği süre veya süreler, herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde
toplam 183 günü aşarsa,
söz konusu gelir, aynı zamanda bu diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir.
..." hükümlerine yer verilmiş olup, yine aynı Anlaşmanın "Gayrimaddi Hak Bedelleri"ni
düzenleyen 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasında;
"2. Bununla beraber, söz konusu gayrimaddi hak bedelleri elde edildikleri Akit Devlette ve
o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak gayrimaddi hak bedelinin gerçek lehdarı
diğer Akit Devletin mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi gayrimaddi hak bedelinin gayrisafi
tutarının yüzde 10 unu aşmayacaktır."
hükümlerine yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilen uluslar
arası patent başvurunuz kapsamında İngiltere mukimi şirket tarafından verilen danışmanlık
niteliğindeki hizmetler dolayısıyla İngiltere mukimi şirketin elde ettiği gelirleri vergileme hakkı, söz
konusu faaliyetler Türkiye'de icra edilmediği sürece yalnız İngiltere'ye ait bulunmaktadır. Bununla
birlikte, eğer faaliyetler Türkiye'de bir işyeri vasıtasıyla icra edilirse veya bu faaliyetler Türkiye'de
herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşan sürelerle icra edilirse, bu durumda
Türkiye'nin de vergi alma hakkı doğmaktadır.
Öte yandan, İngiltere mukimi şirkete patent saklama bedeli adı altında yapılan ödemenin
gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirilmesi ve Anlaşmanın 12 nci maddesinin 2 nci fıkrası
kapsamında %10 oranında vergilendirilmesi gerekmektedir.
Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda Anlaşma
hükümlerinden yararlanmak isteyen İngiltere mukimlerinin İngiltere'de tam mükellef olduklarını ve
tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiklerini İngiltere yetkili makamlarından
alınacak bir belge ile kanıtlamaları ve bu belgenin aslı ile noterce veya İngiltere'deki Türk
Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına ibraz
edilmesi gerekmektedir. Vergi sorumluları teslim aldıkları mukimlik belgesini gerektiğinde yetkili
makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Söz konusu mukimlik belgesinin ibraz
edilememesi durumunda ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimizin
uygulanacağı tabiidir.
Ancak, yurt dışından alınan patentten dolayı elde edilen gelir, 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanunu'nun 18 inci maddesi kapsamında, gelir vergisinden istisna olacağından uluslar arası patent
bürosuna ödenen tutarın ve buna bağlı olarak da avukatlık ücretinin serbest meslek kazancının
tespitinde hasılattan indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
KDV Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, ½ nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının
KDV ye tabi olduğu,
-4/1 inci maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında
kalan işlemler olduğu, bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek,
onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi
yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebileceği,
-6/b maddesinde, işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını
veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, tarafınızca geliştirilen tıbbi kodlama sisteminin yurtdışındaki patent ofislerine
tescil ettirilmesi ve bu işlemin gerçekleştirilmesi için ödenen avukatlık ücretleri ve patent saklama
bedeli, bu hizmetlerden yalnızca yurtdışında faydalanılması (diğer bir ifade ile söz konusu patent
hizmetinin Türkiye'de koruma sağlamaması) halinde, söz konusu hizmetler KDV Kanunun 6 ncı
maddesi gereği verginin konusuna girmeyecek ve KDV ye tabi olmayacaktır.
Ancak, yurtdışından alınan söz konusu patent hizmeti Türkiye'de de koruma sağlaması
halinde, bu hizmetlerden yurtiçinde yararlanılmış olunacağından hizmet bedeli üzerinden KDV
hesaplanarak tarafınızca 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.