Yurt dışında ödenen verginin mahsubu hk.
Özelge: Yurt dışında ödenen verginin mahsubu hk.
Sayı:
62030549-125[33-2012/163]-919
Tarih:
25/06/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı :62030549-125[33-2012/163]-919 25/06/2013
Konu :Yurt dışında ödenen verginin mahsubu
İlgi (a)'da kayıtlı dilekçeniz ve ilgi (b)'de kayıtlı özelge talep formunuzda, Türkiye
temsilciliğini üstlendiğiniz Çin Halk Cumhuriyeti mukimi firmalara müşteri bulduğunuzu, bulmuş
olduğunuz müşterilere yapılan satış üzerinden tarafınıza komisyon tahakkuk ettirildiğini ve anılan
firmaların ödemeyi komisyon bedeli üzerinden %5 gelir vergi kesintisi yaparak gerçekleştirdiklerini
belirterek, Çin Halk Cumhuriyetinde bulunan firmalara düzenlenen faturalara, komisyon
bedellerinin vergi kesintisinden önceki brüt tutarlarının mı net tutarlarının mı yazılacağı, brüt tutar
üzerinden fatura kesilirse yurt dışında ödenen vergilerin Türkiye'de adınıza tahakkuk eden
kurumlar vergisinden mahsup edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep
edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde kurumlar vergisine tabi
kurumlar sayılmış olup aynı Kanun'un 3'üncü maddesinin birinci fıkrasında, Kanun'un 1'inci
maddesinde sayılı kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunanların, gerek Türkiye
içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirileceği, aynı
Kanun'un 6'ncı maddesinde de kurumlar vergisinin, Kanun'un 1'inci maddesinde yazılı mükelleflerin
bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum
kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı
hükme bağlanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu" başlıklı 33'üncü
maddesinde;
"(1) Yabancı ülkelerde elde edilerek Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen
kazançlardan mahallinde ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye'de bu kazançlar
üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden indirilebilir.
...
(4) Yurt dışı kazançlar üzerinden Türkiye'de tarh olunacak vergilere mahsup edilebilecek
tutar, hiç bir surette yurt dışında elde edilen kazançlara Kanunun 32 nci maddesinde belirtilen
kurumlar vergisi oranının uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz. Bu sınır dahilinde, ilgili
bulunduğu kazancın Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde
tamamen veya kısmen indirilemeyen vergiler, bu dönemi izleyen üçüncü hesap dönemi sonuna
kadar indirim konusu yapılabilir. (5) Geçici vergilendirme dönemi içinde yurt dışından elde edilen gelirlerin bulunması
halinde, bu gelirler üzerinden elde edildiği ülkelerde kesinti veya diğer şekillerde ödenen vergiler, o
dönem için hesaplanan geçici vergi tutarından da mahsup edilebilir. İndirilecek tutar, yurt dışında
elde edilen kazançlara Kanunun 32 nci maddesinde belirtilen geçici vergi oranının uygulanmasıyla
bulunacak tutardan fazla olamaz.
..." hükümleri yer almaktadır.
Konu ile ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin "33. Yurt Dışında
Ödenen Vergilerin Mahsubu" başlıklı bölümünde ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde
Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının hükümleri
01/01/1998 tarihinden itibaren uygulanmaktadır. Türkiye mukimi şirketin Çin Halk Cumhuriyeti
mukimi firmalara verdiği müşteri bulma hizmetine ilişkin komisyon kazancının, Anlaşma'nın "Ticari
Kazançlar"a ilişkin 7'nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Buna göre, Türkiye mukimi şirket tarafından Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir işyeri olmaksızın
elde edilen gelirleri vergileme hakkı yalnızca Türkiye'ye aittir. Eğer bu faaliyet Çin Halk
Cumhuriyeti'nde bir işyeri aracılığıyla gerçekleştirilirse, bu kazançlar sadece işyerine atfedilen
miktarla sınırlı olarak Çin Halk Cumhuriyeti tarafından vergilendirilebilir.
"İşyeri" tanımı ise, Anlaşma'nın "İşyeri" başlıklı 5'inci maddesinde yapılmış olup, hangi
hallerde diğer Devlette bir işyeri oluşacağı ve oluşmayacağı açıkça belirtilmiştir.
Bu maddenin beşinci fıkrasında ise daimi temsilcilik düzenlenmiştir. Bu fıkraya göre, bir
kişi, bir Akit Devlette diğer Akit Devletin teşebbüsü adına hareket eder ve bu fıkra kapsamında
belirtilen faaliyetleri temsil ettiği teşebbüs adına yürütürse bu durumda bu faaliyetler diğer Akit
Devletin teşebbüsü için bir işyeri oluşturacaktır. Ancak, bu kişinin işe ilişkin sabit bir yerden
yürüttüğü faaliyetler, dördüncü fıkrada belirtilenlerle sınırlandırıldığında, söz konusu işe ilişkin
sabit yer anılan fıkra hükümleri uyarınca bir işyeri oluşturmayacağından, bu kapsamda yürütülen
faaliyetler Çin'de bir işyeri oluşturmayacaktır.
Ayrıca, daimi temsilciliğe ilişkin olarak düzenlenen anılan fıkra hükümlerinde yer alan
"mukavele akdetme yetkisi"nin dar çerçevede yorumlanmaması, temsilci ile teşebbüs arasında
"bağımlılık" ilişkisinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Anlaşmaların temsilciliğe ilişkin hükümlerinin uygulanması bakımından, temsilcinin,
teşebbüs adına herhangi bir sözleşme akdetme yetkisi olmasa dahi, sözleşmenin gerekli bütün ön
şartlarını (müzakereler, fiyat/bedel pazarlığı vb.) yerine getirmesi, ticari faaliyetlerinin tamamını
doğrudan veya dolaylı olarak teşebbüsün emir ve talimatları uyarınca gerçekleştirmesi veya
temsilcinin teşebbüs namına gerçekleştirdiği faaliyetlerinin temsilcinin olağan faaliyetlerini aşacak
bir nitelik arz etmesi gibi durumlarda, yurt dışında yerleşik teşebbüsün, temsilcinin bulunduğu
ülkede bir işyerine sahip olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.
Buna göre, Şirketinizin Çin Halk Cumhuriyeti'nde Anlaşma'nın 5'inci maddesi çerçevesinde
bir işyerinin oluşmaması durumunda, söz konusu şirketin ticari faaliyetlerinden dolayı elde ettiği
kazançlardan vergi alma hakkı yalnızca Türkiye'ye ait olup, Çin Halk Cumhuriyeti'nin bu
kazançlardan vergi alma hakkı bulunmamaktadır. Bununla birlikte, faaliyetlerin Çin Halk
Cumhuriyeti'nde bir işyeri oluşturacak nitelikte olması durumunda, bu kazançlardan Çin Halk
Cumhuriyeti'nin vergi alma hakkı bulunmakta; ancak vergileme hakkı işyerinden elde edilen
kazançlarla sınırlı tutulmaktadır.
Çin Halk Cumhuriyeti'nde yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari kazanç elde edilmesi suretiyle
vergi ödenmesi durumunda, ödenen bu vergiler, Anlaşma'nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne
ilişkin 23'üncü maddesine göre Türkiye'de hesaplanacak vergiden mahsup edilebilecektir.
Bu koşulun yerine gelmediği durumlarda Çin Halk Cumhuriyeti'nde Anlaşmaya aykırı birvergi ödenmesi durumunda, ödenen bu verginin Türkiye'deki toplam kazançlar üzerinden ödenecek
vergilerden mahsup edilmesi söz konusu olmayacaktır.
Diğer taraftan, faturaların tahakkuk eden komisyon bedelleri üzerinden düzenleneceği
tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.