Yurt dışında yapılan, inşaat, onarım, montaj işi ve bu işe ilişkin malzemelerin yurt içinden ve yurt dışından temin edilmesi durumunda istisna uygulam
Yurt dışında yapılan, inşaat, onarım, montaj işi ve bu işe
ilişkin malzemelerin yurt içinden ve yurt dışından temin
edilmesi durumunda istisna uygulaması.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.02-125[5/1-h-2014]-15292
Tarih:
19/06/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı :64597866-125[5/1-h-2015]-15292 19/06/2015
Konu :Yurt dışında yapılan, inşaat, onarım,
montaj işi ve bu işe ilişkin
malzemelerin yurt içinden ve yurt
dışından temin edilmesi durumunda
istisna uygulaması.
04.06.2013 tarihli özelge talep dilekçenizde;
- Şirketinizin ana faaliyet konuları çerçevesinde yıllara sari inşaat işlerinde yüklenici ya da
alt yüklenici olarak yurt içi ve yurt dışı ihaleler kapsamında teslimlerde bulunduğunuz, bu
kapsamda Irak resmi kurumlarının açmış olduğu anahtar teslim esasına dayalı bazı ihaleleri (inşaat,
onarım, montaj işleri ve teknik hizmetler) üstlendiğiniz,
- Şirketinizin söz konusu taahhüdünün yerine getirilmesi için gerekli malzemelerin bir
kısmının yurt içinden temin edildiği, bir kısmının da yurt dışından temin edilerek millileştirilmeden
yurt dışındaki inşaat sahasına gönderildiği, ayrıca Irak’ta yerel mal ve hizmet tedarikleri de
yapıldığı, bahse konu inşaat işlerinin şirketinizin fiili yönetim, gözetim, denetim ve organizasyonu
altında şirketiniz elemanları veya Irak’ta mukim taşeron firmalar tarafından gerçekleştirildiği,
- Proje kapsamında yurt içinden yapılan ihracatların (malzeme ve teçhizat) istisna
kapsamında değerlendirilmeyerek Türkiye'de vergiye tabi tutulduğu, Irak'ın kendine özgü koşulları
nedeniyle şube kuruluşunuzun henüz tamamlanamaması nedeniyle bu zamana kadar yapılan
işlemlerle ilgili gider ve maliyet faturalarının üzerine Irak’ta yapılan iş için düzenlendiğine ilişkin
şerh konularak ana merkeziniz adına düzenlendiği; bu projelere ilişkin gelirler, maliyetler ve
giderlerin şirketiniz nezdindeki hesaplarda ayrı proje kodları ile izlendiği,
- Proje kapsamında Türkiye'den gönderilen malzemelerin doğrudan Irak'taki proje müşterisi
adına fatura edilerek ihraç edildiği, diğer ülkelerden Irak'a gönderilen malzemelerin de doğrudan
şirketiniz adına fatura edildiği, Irak'ta gerçekleşen işlerle ilgili yerel maliyet ve harcamalara ilişkin
faturaların da şirketiniz adına düzenlendiği, şirketinizce de Irak'taki müşteri adına hakediş
faturalarının düzenlendiği, Ekim 2011-Eylül 2012 özel hesap döneminiz itibariyle tamamlanan bir
projenizin olmadığı,
- Irak'ta şube kuruluşu ve teknik muhasebe sistemi altyapısı tamamlandıktan sonra bu
projelere ait gelirler, maliyetler ve giderlerin açılacak şube hesaplarına devrinin yapılarak takibinin
bu hesaplardan yapılacağı ve merkezden ayrı yasal defterler bastırılacağı, taahhüdün yapıldığına
dair ilgili makamlardan alınacak resmi yazıların istenildiği takdirde tarafımıza sunulacağı
belirtilerek, - Söz konusu iş kapsamında Türkiye'den yurt dışına ihraç edilen malzemeler dışında kalan
faturaların Türkiye'deki ana merkeziniz tarafından düzenlenmesi ve gider ve maliyet faturalarının
da satıcılar tarafından şirketinizin ana merkezi adına düzenlenmiş olmasının bu işten elde edilecek
kazancın Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında
istisna edilmesine engel teşkil edip etmeyeceği,
- Irak'ta şube kuruluşunun tamamlanmasından sonra da müşterinin talebine istinaden
faturalaşmanın aynı şekilde devam etmesi durumunda söz konusu istisnanın uygulanıp
uygulanmayacağı,
- Devam etmekte olan projelerin kazançlarının istisna kapsamında değerlendirilip
değerlendirilemeyeceği,
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir. 24.12.2013 tarih ve 191 sayılı
özelgemizde ise konu ile ilgili Başkanlığımız görüşü açıklanmıştır.
Bu kez ilgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Irak’taki şube kuruluşunun Temmuz/2013’te
gerçekleştiği, Irak’taki şube kuruluşunuz öncesinde başlayan ve halen devam eden 8 adet projenizin
bulunduğu, müşteriniz olan Irak Elektrik Bakanlığının bu projelerle ilgili fatura düzeninin
(faturaların Türkiye’deki merkez tarafından düzenlenmesinin) değişmesini kabul etmediği ve bu
projeler sonuçlanana kadar faturalaşma uygulamasının aynen devam etmesini talep ettiği
belirtilmiş ve fatura düzeni ile ilgili 24.12.2013 tarih ve 191 sayılı özelgemizin tekrar gözden
geçirilmesi istenilmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde; “Kanunun 1 inci maddesinde
sayılı kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse
Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.” hükmü yer
almaktadır.
Aynı Kanunun “İstisnalar” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, yurt
dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel
sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların kurumlar vergisinden müstesna olduğu hükme
bağlanmıştır.
Konu ile ilgili açıklamaların yer aldığı 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “Yurt
Dışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarda
İstisna” başlıklı (5.9.) bölümünde; "Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının
(h) bendi ile yurtdışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak
Türkiye'de genel sonuç hesaplarına aktarılan kazançlar, herhangi bir koşula bağlanmaksızın
kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
...
Benzer şekilde, anılan fıkranın (h) bendi ile de yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi
temsilcileri aracılığıyla yapılan ve yurt dışında vergilendirilen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik
hizmetlerden sağlanan kazançların (vergi yükü oranına bakılmaksızın), ayrıca yurt içinde de
vergilendirilmesinin önüne geçilmesi amacıyla bu kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
...
Bu istisnanın uygulanması açısından, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile
teknik hizmetlerden sağlanan kazançların Türkiye'ye getirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz
konusu kazançların Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi istisnadan yararlanılması
için yeterlidir.
Yurt dışı faaliyet sonucunda elde edilen kazançlar elde edildiği dönem itibarıyla, Türkiye 'de
ilgili olduğu geçici vergi matrahının tespitinde de dikkate alınacaktır. …" açıklamalarına yer verilmiştir.
Aynı Tebliğin “Yurt dışında yapılan inşaat işleri nedeniyle, merkez ve şube arasındaki cari
hesapların değerlemesi” başlıklı (5.9.2.) bölümünde ise; yurt dışında yapılan inşaat işleri ile ilgili
olarak Türkiye’deki merkez ile yurt dışındaki işyeri arasında ortaya çıkan ilişkilerde yurt dışındaki
işyerine Türkiye’den fatura kesilmek suretiyle yapılan ve o işyerinde maliyet veya gider olarak
kabul edilen mal ve hizmet hareketleri ile yurt dışındaki işyeri ile Türkiye’deki merkez arasındaki
para hareketlerinin ayrı ayrı hesaplarda izlenmesi ve değerlemenin buna göre yapılması gerektiği
belirtilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, yurt dışı inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik
hizmetlerden sağlanan kazançların kurumlar vergisinden müstesna tutulabilmesi için gerekli
şartlardan bir tanesi de; bu tür faaliyetlerin yurt dışında bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla
yapılmış olmasıdır. Irak devletinin içinde bulunduğu koşullar nedeniyle henüz şube kuruluşunun
yapılamamış olması istisnadan faydalanılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Bununla birlikte, söz konusu iş kapsamında Türkiye'den yurt dışına ihraç edilenler dışındaki
malzemelere ilişkin faturaların Türkiye'deki ana merkeziniz tarafından düzenlenmesi ve gider ve
maliyet faturalarının da satıcılar tarafından şirketinizin ana merkezi adına düzenlenmiş olması işin
yurt dışı niteliğini değiştirmediği gibi, Şirketinizin bu işten elde etmiş olduğu kazancın da kurumlar
vergisinden müstesna tutulmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, gerek ana merkez tarafından
Türkiye'den yurt dışına gönderilen malzemeler dışında kalan malzemeler için düzenlenecek
faturalarda gerekse tahsil edeceğiniz hak edişler için merkezinizden kesilecek faturalar ile yurt
dışında mukim satıcılar tarafından Şirketinizin ana merkezi adına düzenlenecek faturalarda;
faturanın yurt dışında (Irak'ta) yapılan söz konusu iş için düzenlendiğine ilişkin şerh konulması ve
yurt dışında bahse konu işin Şirketiniz tarafından taahhüt edilerek yapıldığının ilgili makamlardan
alınacak belgelerle talep edildiğinde tevsik edilmesi gerektiği ise tabiidir.
Yurt dışında yürütülen inşaat işinize ilişkin faturanın yurtdışı şubeniz tarafından
düzenlenmesi esas olmakla birlikte taahhütte bulunduğunuz Irak Elektrik Bakanlığının talebi
nedeniyle zorunlu olarak merkez tarafından düzenlenmesi istisna uygulamasına engel teşkil
etmeyecektir.
Öte yandan, bahse konu iş ile ilgili Türkiye’den tedarik edilerek yurt dışına malzeme
gönderilmesi işlemi ihracat olarak değerlendirilecek ve bu işlem dolayısıyla oluşan kazanç kurumlar
vergisi matrahının tespitinde dikkate alınacaktır. Kurumunuzun yurt dışındaki inşaat işinden elde
ederek Türkiye’de genel sonuç hesaplarına dahil edeceği kazancın ise anılan Kanunun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca yurt dışında yapılan inşaat ve onarım işi olarak
kurumlar vergisinden istisna olacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.