Yurt dışında yaşayan öğrenciden alınan tercüme hizmetinin, serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi, bu kişinin söz konusu faaliyeti arızi olar
Özelge: Yurt dışında yaşayan öğrenciden alınan tercüme
hizmetinin, serbest meslek kazancı olarak
değerlendirilmesi, bu kişinin söz konusu faaliyeti arızi
olarak ifa etmesi halinde ise, elde edilen kazancın arızi
serbest meslek kazancı olarak değerlendiril
Sayı:
B.07.4.DEF.0.81.10.00-VUK-05-22
Tarih:
19/07/2012
T.C.
DÜZCE VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.81.10.00-VUK-05-22 19/07/2012
Konu : Tercümanlık hizmetinde vergi uygulaması
İlgi kayıtlı Özelge Talep Formunda; Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bir proje
kapsamında, proje ortaklarından olan İspanya'ya çalışma ziyaretinde bulunulduğu ve bu ziyaret
sırasında T.C. uyruklu, vergi mükellefi olmayan bir üniversite öğrencisinden tercümanlık hizmeti
alındığı belirtilerek, söz konusu kişiye ne şekilde ödeme yapılacağı ve vergi kesintisi yapılıp
yapılmayacağı hususlarında Defterdarlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
-3 üncü maddesinde, "Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri
kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler:
1. Türkiye'de yerleşmiş olanlar;" hükmüne,
- 4 üncü maddesinde;"Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır:
1. İkametgâhı Türkiye'de bulunanlar (İkametgâh, Kanunu Medeninin 19 uncu ve müteakip
maddelerinde yazılı olan yerlerdir);
2. Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici
ayrılmalar Türkiye'de oturma süresini kesmez.)" hükmüne,
- 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest
meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır." hükmüne,
- 66 ncı maddesinde ise; "Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler,
serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile
devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez..." hükmüne,
yer verilmiştir.
Ayrıca, Kanunun 82 nci maddesinde de arızi olarak ifa edilen serbest meslek faaliyetleri
dolayısıyla tahsil edilen hasılatın arızi kazanç olduğu hüküm altına alınmış olup, "Vergi Tevkifatı"başlıklı 94 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, kamu idare ve müesseseleri, iktisadî
kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler, fıkranın bentlerinde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiştir.
Söz konusu 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde ise;
"1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan
ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden
(Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a) 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden,
%17
b) Diğerlerinden, %20"
hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, yurt dışında öğrenciden almış olduğunuz tercüme hizmetinin, serbest
meslek kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu kişinin söz konusu faaliyeti arızi
olarak ifa etmesi halinde ise, elde edilen kazanç arızi serbest meslek kazancı olacaktır.
Diğer taraftan, gelir vergisi tevkifatı uygulanması açısından, serbest meslek kazancının
devamlı veya arızi nitelikte olmasının herhangi bir önemi bulunmadığından, söz konusu tercüme
hizmeti karşılığı kişiye yapacağınız ödeme üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (2/b) bendi uyarınca gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.