Yurt içi ve yurt dışı yazarlara ödenen telif haklarında belge düzeni ve vergilendirilmesi hk.

Özelge: Yurt içi ve yurt dışı yazarlara ödenen telif
haklarında düzenlenecek belge ve telif hakları gelirlerinin
vergilendirilmesi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8024-160
Tarih:
22/03/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8024-160 22/03/2011
Konu : Yurt içi ve yurt dışı yazarlara ödenen telif haklarında belge
düzeni ve vergilendirilmesi hk.
İlgi dilekçenizde; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi numaralı mükellefi olduğunuz, yurtiçi ve
yurt dışından vergi mükellefi olmayan gerçek kişi yazarlardan telif hakları satın aldığınız
belirtilerek, yazarlardan satın alın telif hakları için sözleşme dışında hangi belgenin düzenleneceği,
yurt dışından satın alınan gerçek kişi yazarlara gider pusulası düzenlenme imkanı bulunmadığından
banka kanalıyla yapılan ödemelerin belge olarak kabul edilip edilmeyeceği ile bu ödemeler için
sorumlu sıfatıyla gelir stopajı kesintisi yapılıp yapılmayacağı, Katma Değer Vergisine tabi olup
olmadığı ve ilk defa (yıl içinde bir defa) telif hakkı aldığınız yazarlar için KDV ve stopaj yönünden
muafiyet ve istisna olup olmadığı hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
I- GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat,
ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir,
hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür,
fotoğraf, film, video band,radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi,
bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim,
heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut
haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden
müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve
ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil
etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle
ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest
meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa
dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi
nam ve hesabına yapılmasıdır..." hükmüne yer verilmiştir.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri,
sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi
işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre
tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden
veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya
mecburdurlar.
...
2)Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere
serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a)18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden,
(2009/14592 sayılı B.K.K. ile %17 Yürürlük; 03.02.2009)
b)Diğerlerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20 Yürürlük; 03.02.2009)
...
4)Dar mükellefiyete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden,
(2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20 Yürürlük; 03.02.2009)..." hükmü yer almıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde; yurt içindeki ve yurt dışındaki yazarlardan telif
haklarının yıl içinde bir defa satın alınmış olması tevkifat uygulamasına engel teşkil etmeyecektir.
Bu itibarla; telif hakkı ödenecek çalışmaların 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
hükümlerine göre eser niteliği taşıması ve bu durumun Kültür Bakanlığı'ndan alınacak belgeyle
tevsik ve ispat edilmesi halinde yurt içindeki yazarlara şirketiniz tarafından yapılacak ödemeler
üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 2/b bendi uyarınca %17
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Öte yandan; dar mükellefiyete tabi olanlara, telif haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 4 numaralı bendi uyarınca %20
oranında vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Ancak, ödeme yapılan yabancı ülke mukimi yazarların mukimi bulunduğu devletle Türkiye
Cumhuriyeti arasında akdedilmiş bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunması halinde
konuya ilişkin olarak anlaşma hükümlerinin dikkate alınması gerektiği tabiidir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
-1/1 maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/2 nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının
katma değer vergisine tabi olduğu,
-1 inci maddenin ikinci fıkrasında ise, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyetinin devamlılığı,
kapsamı ve niteliğinin ise Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, Gelir Vergisi Kanununda açıklık
bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit
edileceği,
-6/b maddesinde, hizmet ifalarında işlemin Türkiye'de yapılmış sayılması için, hizmetin Türkiye'de
yapılması veya hizmetten Türkiye'de faydalanılması gerektiği,
-8/1-a maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde katma değer vergisi mükellefinin bu işleri
yapanlar olduğu,
-9 uncu maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş
merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığının, vergi
alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin
ödenmesinden sorumlu tutabileceği, hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin "A- Gelir Vergisi Kanununun 18
inci Maddesi Kapsamına Giren İşlemlerde Sorumluluk Uygulaması" başlıklı bölümünde; "Katma
Değer Vergisi kanununun 1/1 inci maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan
teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Buna göre, sözü edilen faaliyetleri mutad vesürekli bir şekilde
yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek
faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 18 inci maddesi kapsamına giren faaliyetlerin
mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetini
gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde yukarıdaki açıklama çerçevesinde
vergi aranılmayacaktır." denilmektedir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, telif hakkını devamlılık arz edecek şekilde ve
mutad meslek haline getirmeksizin elde edenlerin işlemleri KDV nin konusuna girmeyecek,
dolayısıyla Şirketinizce bu kişilerden KDV tevkifatı yapılmayacaktır. Ancak; Şirketiniz telif
ödemelerinin, devamlılık arz edecek şekilde ve mutad meslek haline getiren telif hakkı sahibi
kişilere yapılması halinde, bu ödemelere ait KDV nin 19 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde açıklanan
esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat edici kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinde "Bu kanunda
aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve
muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 234 üncü maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit
edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
...
3- Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı
satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura
hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın
aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi
yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde
unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana
veya malı satana tevdi olunur." hükmü bulunmaktadır.
253 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklandığı üzere, yurt dışında mukim kişi
veya kuruluşlara yaptırılan iş veya hizmetler karşılığında ödemede bulunan gelir veya kurumlar
vergisi mükellefleri, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlardan aldıkları muteber belgeleri, defter
kayıtlarında gider olarakgöstermeleri sırasında belgelerde yazılı bedelleri, belgenin düzenlendiği
günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek kayıtlarında
göstereceklerdir. Ancak inceleme sırasında inceleme elamanınca lüzum görülmesi halinde,
mükellefler bu belgelerini tercüme ettirmek zorundadırlar.
Buna göre, yurtiçi ve yurt dışından vergi mükellefi olmayan gerçek kişi yazarlardan satın alının telif
hakları karşılığında ödenen bedelin gider pusulası ile tevsik edilmesi gerekmektedir. Ancak, yurt
dışında bulunan ve vergi mükellef olmayan gerçek kişi yazarlara telif hakları karşılığında ödenen
ücretin gider pusulası ile belgelendirilememesi durumunda o ülke mevzuatına göre muteber bir
belgenin alınması halinde bu belge ile tevsik edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü V.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.