Yurt içi ve yurt dışı yazarlara ödenen telif haklarında belge düzeni ve vergilendirilmesi hk
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı
: B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8024-160
Konu :Yurt içi ve yurt dışı yazarlara ödenen telif
haklarında belge düzeni ve
vergilendirilmesi hk.
22/03/2011
İlgi dilekçenizde; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi numaralı mükelle olduğunuz, yurtiçi ve yurt dışından vergi
mükelle olmayan gerçek kişi yazarlardan telif hakları satın aldığınız belirtilerek, yazarlardan satın alın telif hakları için
sözleşme dışında hangi belgenin düzenleneceği, yurt dışından satın alınan gerçek kişi yazarlara gider pusulası
düzenlenme imkanı bulunmadığından banka kanalıyla yapılan ödemelerin belge olarak kabul edilip edilmeyeceği ile bu
ödemeler için sorumlu sıfatıyla gelir stopajı kesintisi yapılıp yapılmayacağı, Katma Değer Vergisine tabi olup olmadığı ve
ilk defa (yıl içinde bir defa) telif hakkı aldığınız yazarlar için KDV ve stopaj yönünden mua yet ve istisna olup olmadığı
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
I- GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekar,
bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve
incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, lm, video band,radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi
eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket,
resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve
temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya
dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü
yoktur." hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari
mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..."
hükmüne yer verilmiştir.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret
şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakı ar, dernek ve vakı arın iktisadi işletmeleri, kooperati er, yatırım fonu yönetenler,
gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden
veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
...
2)Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek
faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a)18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile
%17 Yürürlük; 03.02.2009)
b)Diğerlerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20 Yürürlük; 03.02.2009)
...
4)Dar mükelle yete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden, (2009/14592 sayılı
B.K.K. ile %20 Yürürlük; 03.02.2009)..." hükmü yer almıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde; yurt içindeki ve yurt dışındaki yazarlardan telif haklarının yıl içinde bir defa
satın alınmış olması tevkifat uygulamasına engel teşkil etmeyecektir.
Bu itibarla; telif hakkı ödenecek çalışmaların 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser niteliği
taşıması ve bu durumun Kültür Bakanlığı'ndan alınacak belgeyle tevsik ve ispat edilmesi halinde yurt içindeki yazarlara
şirketiniz tarafından yapılacak ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 2/b
bendi uyarınca %17 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Öte yandan; dar mükelle yete tabi olanlara, telif haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden Gelir Vergisi
Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 4 numaralı bendi uyarınca %20 oranında vergi tevkifatı yapılması
gerekmektedir.
Ancak, ödeme yapılan yabancı ülke mukimi yazarların mukimi bulunduğu devletle Türkiye Cumhuriyeti arasında
akdedilmiş bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunması halinde konuya ilişkin olarak anlaşma hükümlerinin
dikkate alınması gerektiği tabiidir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;-1/1 maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve
hizmetlerin, 1/2 nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının katma değer vergisine tabi olduğu,-1 inci maddenin ikinci fıkrasında ise, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliğinin ise
Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, Gelir Vergisi Kanununda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve
diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edileceği,-6/b maddesinde, hizmet ifalarında işlemin Türkiye'de yapılmış sayılması için, hizmetin Türkiye'de yapılması veya
hizmetten Türkiye'de faydalanılması gerektiği,-8/1-a maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde katma değer vergisi mükelle nin bu işleri yapanlar olduğu,-9 uncu maddesinde, mükelle n Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması
hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığının, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye
tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği, hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin "A- Gelir Vergisi Kanununun 18 inci Maddesi Kapsamına
Giren İşlemlerde Sorumluluk Uygulaması" başlıklı bölümünde; "Katma Değer Vergisi kanununun 1/1 inci maddesine göre
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Buna göre, sözü edilen faaliyetleri
mutad vesürekli bir şekilde yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek
faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 18 inci maddesi kapsamına giren faaliyetlerin mutad ve sürekli bir
çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma değer vergisi mükelle yetini gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak
yapılması halinde yukarıdaki açıklama çerçevesinde vergi aranılmayacaktır." denilmektedir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, telif hakkını devamlılık arz edecek şekilde ve mutad meslek haline
getirmeksizin elde edenlerin işlemleri KDV nin konusuna girmeyecek, dolayısıyla Şirketinizce bu kişilerden KDV tevkifatı
yapılmayacaktır. Ancak; Şirketiniz telif ödemelerinin, devamlılık arz edecek şekilde ve mutad meslek haline getiren telif
hakkı sahibi kişilere yapılması halinde, bu ödemelere ait KDV nin 19 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde açıklanan esaslar
çerçevesinde tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat edici kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinde "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça,
bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir."
hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 234 üncü maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
...
3- Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri
gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların,
zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya
emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki
nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur." hükmü bulunmaktadır.
253 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklandığı üzere, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlara
yaptırılan iş veya hizmetler karşılığında ödemede bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelle eri, yurt dışında mukim
kişi veya kuruluşlardan aldıkları muteber belgeleri, defter kayıtlarında gider olarakgöstermeleri sırasında belgelerde yazılı
bedelleri, belgenin düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek
kayıtlarında göstereceklerdir. Ancak inceleme sırasında inceleme elamanınca lüzum görülmesi halinde, mükelle er bu
belgelerini tercüme ettirmek zorundadırlar.
Buna göre, yurtiçi ve yurt dışından vergi mükelle olmayan gerçek kişi yazarlardan satın alının telif hakları karşılığında
ödenen bedelin gider pusulası ile tevsik edilmesi gerekmektedir. Ancak, yurt dışında bulunan ve vergi mükellef olmayan
gerçek kişi yazarlara telif hakları karşılığında ödenen ücretin gider pusulası ile belgelendirilememesi durumunda o ülke
mevzuatına göre muteber bir belgenin alınması halinde bu belge ile tevsik edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*)
Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü V.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.