Yurtdışında faaliyet gösteren bir gazete için verilecek muhabirlik hizmetinden elde edilecek döviz cinsinden ücretin nasıl vergilendirileceği.

Özelge: Yurtdışında faaliyet gösteren bir gazete için
verilecek muhabirlik hizmetinden elde edilecek döviz
cinsinden ücretin nasıl vergilendirileceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 95-411
Tarih:
02/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 95-411 02/02/2012
Konu : Yurtdışında faaliyet gösteren bir gazete için verilecek
muhabirlik hizmetinden elde edilecek döviz cinsinden
ücretin nasıl vergilendirileceği.
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, Türkiye'de elde edilen herhangi bir
geliri yada ofisi olmayan bir Japon gazetesi için muhabirlik yapacağınızı ve muhabirlik hizmetinden
dolayı ücretin döviz olarak yurt dışından geldiğini belirterek, ücret olarak alınan dövizin şahsınız ve
gazete için vergiye tabi olup olmadığı konusunda Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz
anlaşılmaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 1 inci maddesiyle gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine
tabi tutulmuş olup, gelirin bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi
tutarı olduğu belirtilmiştir. Kanunun 3 üncü maddesinin 1 numaralı bendinde ise, Türkiye'de
yerleşmiş olan gerçek kişilerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı
üzerinden tam mükellefiyet esasında vergilendirileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde;
"Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır:
1. İkametgahı Türkiye'de bulunanlar (İkametgah, Kanunu Medeninin 19 uncu ve müteakip
maddelerinde yazılı olan yerlerdir.);
2. Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici
ayrılmalar Türkiye'de oturma süresini kesmez.)"
hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre, ikametgahı Türkiye'de bulunan veya bir takvim yılı içinde Türkiye'de
devamlı olarak altı aydan fazla oturan gerçek kişiler Türkiye'de yerleşmiş sayılacaklarından, elde
ettikleri gelirlerin tam mükellefiyet esasına göre gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Aynı Kanunun 7 nci maddesinde ise;
"Dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından kazanç ve iradın Türkiye'de elde edildiği
aşağıdaki şartlara göre tayin olunur;
...
3- Ücretlerde :
a) Hizmetin Türkiye'de ifa edilmiş veya edilmekte olması veya Türkiye'de değerlendirilmesi;
...
Bu maddenin 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 7 nci bentlerinde sözü edilen değerlendirmeden
maksat, ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa, Türkiye'de
ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya karından
ayrılmasıdır.",
61 inci maddesinde ise, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara
hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir."
hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, "Türkiye Cumhuriyeti ile Japonya Arasında Gelir Üzerinden Alınan
Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" 01.01.1995
tarihinden itibaren uygulanmaktadır.
Japonya mukimi gazeteye bir hizmet akdine bağlı olmaksızın bağımsız olarak verdiğiniz
muhabirlik hizmeti karşılığı elde ettiğiniz gelirin anılan Anlaşma'nın 14 üncü maddesi kapsamında
değerlendirilmesi gerekmektedir. Anlaşma'nın 14 üncü maddesinin 1 ve 2 nci fıkralarında;
"1. Bir Akit Devlet mukiminin serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer
faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, bu kişi diğer Akit Devlette faaliyetlerini icra etmek için
sürekli kullanabileceği bir sabit yere sahip değilse veya bu diğer Akit Devlette, 12 aylık herhangi bir
kesintisiz dönemde, toplam 183 günü aşacak bir süre veya süreler için kalmazsa yalnızca bu Akit
Devlette vergilendirilebilecektir. Eğer söz konusu kişi, bu diğer Akit Devlette sabit bir işyerine
sahip olur veya bahsedilen süre veya sürelerde bu Akit Devlette kalırsa, yalnızca söz konusu sabit
yere atfedilebilen veya bahsedilen süre veya sürelerde diğer Akit Devlette elde edilen gelir, bu
diğer Akit Devlette vergilendirilebilir.
2. "Serbest meslek faaliyetleri" terimi, özellikle bağımsız olarak yürütülen bilimsel, edebi,
artistik, eğitici ve öğretici faaliyetleri, bunun yanısıra, doktorların, avukatların mühendislerin,
mimarların, dişçilerin, muhasebecilerin bağımsız faaliyetlerini kapsamına alır."
hükümleri yer almaktadır.
Buna göre, Türkiye mukimi olarak Japonya mukimi gazete için Türkiye'de ifa ettiğiniz
muhabirlik hizmeti karşılığı elde ettiğiniz gelirler, yalnızca Türkiye'de ve iç mevzuat hükümlerimize
göre vergilendirilecektir.
Diğer taraftan, Japonya mukimi gazeteye verdiğiniz muhabirlik hizmetini bir hizmet akdi
kapsamında ifa etmeniz halinde, elde ettiğiniz ücret geliri anılan Anlaşma'nın 15 inci maddesi
kapsamında değerlendirilecektir.
Anlaşma'nın 15 inci maddesinin 1 ve 2 nci fıkraları;
"1. 16, 18, 19 ve 20 nci madde hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet mukiminin bir
hizmet akdi dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve diğer benzeri menfaatler, bu hizmet diğer Akit
Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca bu Akit Devlette vergilendirilebilecektir. Eğer hizmet diğer
Devlette ifa edilirse, buradan elde edilen gelir, bu diğer Akit Devlette vergilendirilebilir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette ifa
ettiği hizmet dolayısıyla elde ettiği gelir, eğer:
a) Gelir elde eden kişi, bu diğer Akit Devlette ilgili takvim yılı içinde bir veya bir kaç seferde
toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa, ve
b) Ödeme, bu diğer Akit Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir
işveren adına yapılırsa, ve
c) Ödeme, işverenin bu diğer Akit Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya sabit yerden
yapılmazsa
yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir."
hükümleri yer almaktadır.
Anılan madde hükümlerine göre, Türkiye mukimi olarak Japonya mukimi gazete için
Türkiye'de ifa ettiğiniz muhabirlik hizmeti karşılığı elde ettiğiniz ücretler, Anlaşmanın 15 inci
maddesinin 1 inci fıkrasına göre yalnızca Türkiye'de ve iç mevzuat hükümlerimize göre
vergilendirilecektir.
Öte yandan, dilekçenizde, Türkiye'de elde ettiği bir geliri bulunmadığı belirtilen Japonya
mukimi gazete için Türkiye - Japonya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması kapsamında
değerlendirilecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Japonya'da mukim şirketçe tarafınıza yapılan ödemelerin
ücret kapsamında değerlendirilerek Türkiye'de gelir vergisine tabi tutulması, ödemelerin doğrudan
doğruya yurtdışından yapılması halinde ise bu ücretlerin Gelir Vergisi Kanununun 95 inci
maddesine göre yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 123 üncü maddesi uyarınca tam mükellefiyete tabi
mükelleflerin yabancı memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinde ödedikleri
benzeri vergiler, Türkiye'de tarh edilen Gelir Vergisi'nin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç
ve iratlara isabet eden kısmından anılan maddede açıklanan usul ve şekle uyulmak kaydıyla
indirilebilecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.