Yurtdışından ithal edilen döviz cinsinden hizmet bedelinin kaydı ve vergilendirilmesi hk.

Özelge: Yurtdışından ithal edilen döviz cinsinden hizmet
bedelinin kaydı ve vergilendirilmesi hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.06.18.02-32215-7981-492
Tarih: 
06/07/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.18.02-32215-7981-492 06/07/2011
Konu : Yurtdışından ithal edilen döviz cinsinden hizmet bedelinin  
kaydı ve vergilendirilmesi hakkında.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi
numaralı mükellefi olduğunuz, firmanızın 2007 yılında A.B.D.'nde yerleşik bir firmadan almış
olduğu kripto (şifreleme) cihazlarının ve bunların bilgisayar yazılımlarının garanti, bakım ve destek
süresinin dolduğu belirtilerek,
-Bu süreyi 1 yıl daha uzatmak için mezkur firmadan, Türkiye'ye gelmeden internet ortamında
alınacak bilgisayar yazılımının bakımı ile donanım garantisi ve teknik destek hizmetinin süre
uzatımı hizmetleri karşılığı firmanız adına kesilen fatura için katma değer vergisinin oranının ne
olacağı,
-Ödenecek tutara ait döviz kurunun fatura tarihindeki kur üzerinden mi yoksa ödeme tarihindeki
kur üzerinden mi hesaplanacağı,
-Söz konusu hizmetin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları gereğince stopaja tabi olup
olmadığı, tabi ise oranının ne olduğu,
-A.B.D. ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği firmanızca satın alınan bu
hizmetin söz konusu Anlaşma'nın 12 nci maddesindeki gayrimaddi hak bedeline mi yoksa 14 üncü
maddesindeki serbest meslek faaliyeti kapsamına mı girdiği,
hususlarında Başkanlığımız görüşüne müracaat edildiği anlaşılmıştır.
I- KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; Kanunun 1 inci
maddesinde sayılan kurumlardan, kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye'de
bulunmayanların, dar mükellefiyet esasında sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden
vergilendirileceği hüküm altına alınmış, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyette kurum kazancını
oluşturan kazanç ve iratlar sayılmıştır.
Mezkur Kanunun 30 uncu maddesinde, dar mükellefiyete tâbi kurumların maddede sayılan kazanç
ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben
ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmış;
bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca dar mükellefiyete tabi kurumların Türkiye'de elde
ettikleri serbest meslek kazançları üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüş olup,
12.01.2009 tarih ve 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest meslek kazançlarından
yapılacak tevkifat oranı petrol arama faaliyeti dolayısıyla sağlanacak serbest meslek kazançlarından
%5, diğer serbest meslek kazançlarından %20 olarak belirlenmiştir.Diğer taraftan, ABD'de yerleşik bir firmadan alınan kripto (şifreleme) cihazlarının bilgisayar bakımı
ile donanım garantisi ve teknik destek hizmetlerinin, 01.01.1998 tarihinden itibaren uygulanmakta
olan Türkiye-ABD Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması'nın "Serbest Meslek Faaliyetleri"
düzenleyen 14 üncü maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, anılan maddenin 2
nci fıkrasında;
"2. Akit Devletlerden birinin bir teşebbüsünün serbest meslek faaliyetleri veya benzer nitelikteki
diğer faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, yalnız bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla
beraber, eğer bu hizmet veya faaliyetler diğer Devlette icra edilirse ve eğer:
a) Teşebbüs bu diğer Devlette hizmet ve faaliyetlerin icra edildiği bir işyerine sahip olursa; veya
b) Hizmet veya faaliyetlerin icra edildiği süre veya süreler herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde,
183 günü aşarsa sözkonusu gelir, bu diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir.
.........." hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm uyarınca, ABD mukimi bir teşebbüsün Türkiye'ye gelmeksizin ABD'de icra edeceği
serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnızca ABD'ye aittir.
Ancak, eğer faaliyet Türkiye'de bir iş yeri vasıtasıyla icra edilirse veya Türkiye'de icra edilen
faaliyet süresi herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşarsa, Türkiye'nin de bu geliri iç
mevzuat hükümleri çerçevesinde vergileme hakkı bulunmaktadır.
ABD mukimlerinin Türkiye'de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili Anlaşma çerçevesinde
vergiye tabi tutulabilmesi için, ABD yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bu belgenin
aslı ile noter veya bu ülkedeki Türk konsolosluklarınca tasdikli Türkçe tercümesinin bir örneğini
ilgili vergi dairesine veya kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı
yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir. Vergi sorumluları
teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere
muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilmemesi durumunda ise ilgili Anlaşma
hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimiz uygulanacaktır.
Amerikan teşebbüsün Türkiye'de serbest meslek faaliyeti icrası için kaldığı sürenin herhangi bir
kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşıp aşmadığının tespitinde; Türkiye'de birden fazla
teşebbüse serbest meslek faaliyeti sunuyorsa bu faaliyetlerin tamamı ve hizmetin, Türkiye'ye
gönderilen birden fazla personel vasıtasıyla icra edildiği durumda, bunların Türkiye'de toplam
kalma süreleri dikkate alınacaktır.
Diğer taraftan, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan
vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün icra ettiği
hizmetin Türkiye'de kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşan süre kadar yapılıp yapılmayacağını
bilemeyeceğinden söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatını yapmak durumundadırlar.
Bu çerçevede, kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan teşebbüsler, Anlaşma
hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye'de vergilendirilmesinin gerektiği durumlarda, bizzat
veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabilecekleri
tabiidir.
II- KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde; Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi
tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanunun 6 ncı maddesine göre işlemlerin Türkiye'de
yapılması, malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya
hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade etmektedir.
Kanunun 9 uncu maddesinde ise mükellefin, Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni
merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde MaliyeBakanlığı'nın, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf
olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca KDV Kanununun 10 uncu maddesinin (a) bendi hükmüne göre vergiyi doğuran olay, malın
teslimi veya hizmetin yapılmasıyla meydana gelmektedir.
Aynı maddenin (b) bendinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya
benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya
benzeri belgelerin düzenlenmesiyle, (c) bendinde ise kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması
mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım
hizmetin yapılmasıyla vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Mezkur Kanunun 26 ncı maddesinde de, bedelin döviz ile hesaplanması halinde, dövizin vergiyi
doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk Parasına çevrileceği hükme
bağlanmıştır.  Yurtdışından  sağlanan  hizmetlerin  vergilendirilmesine  yönelik  daha  geniş
açıklamalara ise 15 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde yer verilmiştir.
Buna göre, firmanız tarafından ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi yurt dışında
bulunan firmalardan satın alınacak bilgisayar yazılımının bakımı, donanım garantisi ve teknik
destek hizmeti nedeniyle ödenmesi gereken KDV'nin, tarafınızdan vergi sorumlusu sıfatıyla beyan
edilip ödenmesi, fatura bedelinin cari kur üzerinden Türk parasına çevrilerek KDV Kanunun 28 inci
maddesinin verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 24/12/2007 tarih ve 2007/13033 sayılı Kararname
eki Karar uyarınca %18 oranında KDV'ye tabi tutulması gerekmektedir.
III- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 215 inci maddesinde bu Kanuna göre tutulacak defter ve
kayıtların Türkçe tutulmasının zorunlu olduğu, 227 nci maddesinde de; "Bu kanunda aksine hüküm
olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan
kayıtların tevsiki mecburidir." hükümleri bulunmaktadır. Söz konusu kayıtların ise aynı Kanunun
229 uncu ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile tevsik edilmesi
gerekmektedir.
Öte yandan, aynı Kanunun 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen ticari vesikadır." hükmüne yer verilmiştir.
Konuyla ilgili olarak yayımlanan 253 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "B - YURT
DIŞINDA  FAALİYETTE  BULUNAN  MÜKELLEFLERE  YAPTIRILAN  İŞ  VE  HİZMETLER
KARŞILIĞINDA ALINAN BELGELERLE İLGİLİ İŞLEMLER" başlıklı bölümünde; "Buna göre, yurt
dışındaki kişi veya firmalardan belge alan mükellefler, bu belgeleri defter kayıtlarında gider olarak
göstermeleri sırasında belgelerde yazılı bedelleri, belgelenin düzenlendiği günde Merkez
Bankasınca  belirlenen  döviz  alış  kuru  üzerinden  Türk  Lirasına  çevirerek  kayıtlarında
göstereceklerdir. Ancak inceleme sırasında inceleme elamanınca lüzum görülmesi halinde,
mükellefler bu belgelerini tercüme ettirmek zorundadırlar." açıklaması yer almaktadır.
Buna göre, yurtdışından satın aldığınız bilgisayar yazılımının bakımı ile donanım garantisi ve teknik
destek hizmetinin 1 yıl süre ile uzatımı hizmetleri karşılığı şirketiniz adına düzenlenen faturanın
defter kayıtlarınızda gider olarak gösterilmesi sırasında, faturada yazılı bedeli, faturanın
düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına
çevirerek kayıtlarınızda göstermeniz gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 (*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.