Zirai faaliyette bulunmak üzere muvafakatname ile intifa hakkı devredilen tarladan elde edilen gelirin gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde beyan

Özelge: Zirai faaliyette bulunmak üzere muvafakatname ile
intifa hakkı devredilen tarladan elde edilen gelirin
gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde beyan edilip
edilmeyeceği hk.
Sayı: 
62030549-120[86-2012/1239]-944
Tarih: 
15/04/2014
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : 62030549-120[86-2012/1239]-944 15/04/2014
Konu : Zirai faaliyette bulunmak üzere muvafakatname ile intifa  
hakkı devredilen tarladan elde edilen gelirin gayrimenkul
sermaye iradı beyannamesinde beyan edilip edilmeyeceği.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ...
vergi kimlik numarasında kayıtlı GMSİ mükellefi olduğunuz,  35 dönüm 496 m2  tarlanızın
bulunduğu, bunun 24 dönüm 599 m2 tamamen çocuklarınıza ait olduğu geri kalan kısmının intifa
hakkı şahsınıza çıplak mülkiyeti çocuklarınıza ait 10 dönüm 897 m2  tarla üzerinde zirai faaliyette
bulunulmasını teminen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uygulamaları kapsamında oğlunuza
muvafakat verdiğinizi belirterek, yapılan bu işlemin vergi doğurup doğurmayacağı ve vergi doğması
halinde nasıl beyan edileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 53 üncü maddesinde " Çiftçilerin elde ettikleri zirai
kazançlar, bu Kanunun 94 üncü maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle
vergilendirilir. 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir
biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip
olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço
esasına göre) tespit olunarak vergilendirilir. Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler
bu kazançları için beyanname vermezler. Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber zirai işletmeye dahil
edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla
traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir.
             Bu hükmün tatbikinde, aile reisi ile birlikte yaşayan eş ve velayet altındaki çocuklara ait
işletmeler ile ortaklık halindeki işletmelerde, işletme büyüklüğü toplu olarak nazara alınır.
Ortaklıklarda, ortaklığın birden fazla işletmeye taalluk etmesi veya işletmelerin ayrı ayrı mahallerde
bulunması durumu değiştirmez."  hükmü yer almaktadır.
            Mezkur madde kapsamında, ortaklık halindeki işletmelerde, işletme büyüklüğünün toplu
olarak nazara alınacağı, ortaklıklarda, ortaklığın birden fazla işletmeye taalluk etmesi veya
işletmelerin ayrı ayrı mahallerde bulunmasının durumu değiştirmeyeceği, 52'nci maddede yazılı tek
işletmelerde işletme birden fazla ortaklıklara ait olsa bile bu ortaklıklara ait işletme büyüklüğünün
toplanmak suretiyle nazara alınacağı, gerek şahsi işletmesi gerekse dahil bulunduğu ortaklıklar
müstakilen işletme büyüklüğü ölçüsünün altında kaldığı halde kendisine ait işletmenin ve
ortaklıklardaki paylarının toplamı bu ölçüyü aşan çiftçilerin gerçek usulde, payları toplamı ölçüleri
aşmayan diğer ortakların tevkifat yoluyla vergilendirileceği, yarıcılığın ortaklık sayılacağı hükme
bağlanmıştır.
            Buna göre, bir takvim yılı içinde birlikte işledikleri arazi büyüklüğü toplamı 54' üncümaddede belirtilen işletme büyüklüğü ölçülerini aşan aile işletmelerinin elde ettikleri gelir gerçek
usulde,  işletme büyüklüğü ölçülerini aşmayan aile işletmelerinin elde ettikleri gelir ise tevkifat
suretiyle vergilendirilecektir.
             Diğer taraftan anılan Kanun'un 70' inci maddesinde; "Aşağıda yazılı mal ve hakların
sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya
verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:
                1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri
dahildir), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve
kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;
             ...
            Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak
etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında
gayrimenkul sermaye iradı addolunur." hükmü yer almıştır.
            Aynı Kanun'un 73'üncü maddesinde, kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira
bedelinden düşük olamayacağı, bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların
emsal kira bedelinin, bu mal ve hakların kirası sayılacağı, bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili
özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit
edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen vergi değerinin % 5'i olacağı
hükme bağlanmıştır.
            Mezkür Kanun'un "Toplama Yapılmayan Haller" başlıklı 86'ncı maddesinin birinci bendinin
(d) alt bendinde de, bir takvim yılında elde edilen ve toplam tutarı 2012 yılı için 1.290-TL aşmayan,
tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları için yıllık
beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirlerin
beyannameye dâhil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
            Öte yandan, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 795'inci maddesinde; intifa hakkının,
taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile
kurulacağı, taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme
olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümlerin uygulanacağı, 796'ncı maddesinde, intifa hakkı konusunun
tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması
ile sona ereceği, 803'üncü maddesinde; intifa hakkı sahibinin, hakkın konusu olan malı zilyetliğinde
bulundurma, yönetme, kullanma ve ondan yararlanma yetkilerine sahip olduğu belirtilmiştir.
            Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde, intifa hakkı
şahsınıza çıplak mülkiyeti çocuklarınıza ait 10 dönüm 897 m2 tarla üzerinde zirai faaliyette
bulunulmasını teminen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uygulamaları kapsamında oğlunuza
muvafakat verdiğiniz tarlada; şahsınızın da zirai faaliyette iştigal etmeniz durumunda, oğlunuzla
birlikte elde etmiş olduğunuz kazanç zirai kazanç olup,  Kanun'un 54'üncü maddesinde belirtilen
işletme büyüklüğü ölçülerini aşmamak şartıyla hasılatlarınız üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle
vergilendirilmeniz gerekecektir.
             Ancak, intifa hakkı sizin adınıza kayıtlı olan tarlanın şahsınız tarafından zirai faaliyette
bulunulmadan oğlunuzun kullanımına bedelsiz bırakılması halinde, emsal kira bedeli bu hakkın
kirası sayılacak olup, hesaplanan emsal kira bedelinin de Gelir Vergisi Kanunu'nun 86' ncı
maddesinin (1-d) bendinde yer alan tutarı aşması durumunda bu kazancınızın kira geliri olarak
tarafınızca beyan edilmesi gerekmektedir.
            Ayrıca oğlunuzun kendi mükellefiyeti ile ilgili konuları somut olarak ortaya koyup kendisi
veya vekili tarafından dolduracağı "özelge talep formu" ile Başkanlığımıza müracaatı halinde gerekli
değerlendirmeler yapılarak görüşlerimiz bildirilecektir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim. 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.