4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun Geçici 2 nci maddesindeki teşvikten kimin yararlanacağı Hk.
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun
Geçici 2 nci maddesindeki teşvikten kimin yararlanacağı
Sayı:62030549-120-1613669
Tarih:12/11/2024
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup
Müdürlüğü
Sayı : E-62030549-120-1613669
Konu : 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri
Kanununun Geçici 2 nci maddesindeki
teşvikten kimin yararlanacağı
İlgi : …
12.11.2024
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Şirketinizin 2/5/2017 tarihinden itibaren 4691 sayılı Teknoloji
Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında İstanbul Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesinde
faaliyet gösterdiği ve Kanun kapsamında çalışan personele faaliyete başlanılan tarihten itibaren
maaş ödemelerinin net tutar üzerinden yapıldığı, 1/1/2023 tarihinden itibaren ise Şirketinizin üst
yönetimi kararıyla söz konusu personele maaş ödemelerinin brüt tutar üzerinden yapılmaya
başlandığı belirtilerek, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilirken brüt ücret ödemeleri
üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, asgari ücret istisnası düşüldükten sonra terkin edilecek
kısmın, adı geçen Kanun kapsamında işverene mi yoksa personele mi kalacağı hususunda
Defterdarlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;- "Ücretin tarifi" başlıklı 61 inci maddesinde; " Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı
olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen
menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez.
...",- "Vergi tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinde, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
...
... vergi tevkifatı yapılır...",- "Vergi tevkifatında uyulacak esaslar" başlıklı 96 ncı maddesinde, "Vergi tevkifatı, 94'üncü madde
kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben
ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu
durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder. Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan
ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan
tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği
verginin toplamı üzerinden hesaplanır."
hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun ücret istisnalarını düzenleyen 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 7349 sayılı
Kanunun 2 nci maddesi ile eklenen (18) numaralı bendinde; "Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı
ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik
sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan
ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna
kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan
vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna
nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken
vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete
uygulanır.)." hükmü yer almaktadır.
Konu ile ilgili olarak 27/1/2022 tarihli ve 31732 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 319 seri no.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar ve uygulamaya ilişkin örneklere yer verilmiş olup
Tebliğin "Teşvik ve istisna kapsamındaki ücret ödemeleri" başlıklı 8 inci maddesinde, "...
b) 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesine
göre Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretleri üzerinden,
...
hesaplanan gelir vergisinin asgarî geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek
muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmekteydi.
193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendiyle ihdas edilen istisna
uygulaması ve asgari geçim indirimi uygulamasının kaldırılması nedeniyle, teşvik kapsamındaki bu
ücret ödemelerine, öncelikle 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18)
numaralı bendinde düzenlenen istisna uygulanacak ve istisna sonrası vergi, ilgili düzenlemelerdeki
sınırlamalar çerçevesinde tahakkuktan terkin edilecektir. Asgari ücrete isabet eden verginin
tahakkuktan terkin edilmesini öngören düzenlemelere göre ise istisna uygulaması nedeniyle asgari
ücretten vergi alınmadığından tahakkuktan terkini gerekecek bir vergi hesabı yapılmayacaktır.
..." açıklamasına yer verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 8 nci maddesinde, iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş
görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olduğu, iş
sözleşmesinin, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi olmadığı, süresi bir yıl ve daha fazla
olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu
hüküm uyarınca da işveren ve hizmet erbabı arasında düzenlenen iş sözleşmelerinde, hizmet
erbabının genel ve özel çalışma koşulları, çalışma süreleri, ücret tutarı, ücret ödeme dönemi,
sözleşme süresi gibi bilgilere yer verilmekte ve hizmet erbabına yapılacak ücret ödemesi brüt veya
net olarak belirlenebilmekte ve bu sözleşmelerin uygulanması özel hukuk hükümlerine tabi
bulunmaktadır.
Diğer taratan, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun (03/02/2021 tarihli ve 31384
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7263 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle değişik) Geçici 2 nci
maddesinin üçüncü fıkrasında; " 31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve
destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan
sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden
indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga
vergisinden istisnadır. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden
yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yüzde onunu
aşamaz. Toplam personel sayısı on beşe kadar olan Bölge firmaları için bu oran yüzde yirmi olarak
uygulanır..." hükmüne yer verilmiştir.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin "Muafiyet ve istisnalar" başlıklı 35 inci
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; " 31/12/2028 tarihine kadar, Bölgede çalışan Ar-Ge,
tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden,
1/1/2022 tarihinden önce 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 32 nci
maddesinde düzenlenen asgari geçim indirimi, 1/1/2022 tarihinden sonra 193 sayılı Kanunun 23
üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen asgari ücret istisnasına
isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı; verilecek muhtasar beyanname üzerinden
tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir..." açıklamalarına yer verilmiştir.
Tahakkuk işlemi, verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesini ifade etmekte olup stopaj
teşviki olarak ifade ettiğimiz tahakkuktan terkin işlemi, ödenmesi gereken bir safhaya gelen
verginin Devlet tarafından işveren (vergi sorumlusu) lehine kısmen veya tamamen
alınmasından vazgeçilmesidir.
Buna göre, 4691 sayılı Kanun kapsamında çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu
görevleri ile ilgili ücretleri 03/02/2021 tarihinden önce gelir vergisinden istisna edilmekteyken bu
tarihten itibaren söz konusu ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden;- 1/1/2022 tarihine kadar asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan gelir vergisi,- 1/1/2022 tarihinden sonra, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı
bendinde düzenlenen asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan gelir
vergisi
verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek
suretiyle terkin edilecektir.
Bu bağlamda, Ar-Ge, tasarım ve destek personeline 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi
kapsamında, 1/1/2023 tarihinden itibaren brüt olarak ödemekte olduğunuz ücret tutarları üzerinden
hesaplanan gelir vergisinden asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan
verginin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden terkin edilmesi gerekmekte olup, bu
suretle sağlanan teşvikten Şirketiniz tarafından yararlanılmış olacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.