Doğal gaz boru hattı proje ortaklığı gelirinin yurt dışı şube kazancı olup olmadığı ve yurt dışında ödenen vergilerin Türkiye'de mahsup edilip edilemeyeceği
Doğal gaz boru hattı proje ortaklığı gelirinin yurt dışı şube
kazancı olup olmadığı ve yurt dışında ödenen vergilerin
Türkiye'de mahsup edilip edilemeyeceği
Sayı:38418978-125[05-23/10]-575090
Tarih:08/10/2024
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Ankara Defterdarlığı
Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : E-38418978-125[05-23/10]- 08.10.2024
Konu : Doğal gaz boru hattı proje ortaklığı
gelirinin yurt dışı şube kazancı olup
olmadığı ve yurt dışında ödenen
vergilerin Türkiye'de mahsup edilip
edilemeyeceği
İlgi :
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, … yılında … Adalarında kurulan … şirketi adına 10.04.2009
tarihinden itibaren Türkiye'de tam mükellefiyet tesis edildiği, şirketin … Projesinin boru hattı
bölümü olan … Doğal Gaz Boru Hattı (…) Projesini yürütmek üzere kurulan ve tüzel kişiliğe sahip
proje şirketi ….'nun %... hissedarı olduğu,
-…'nin gelirinin uluslararası proje anlaşmaları doğrultusunda boru hattından geçen doğal gaz
miktarına göre belirlendiği ve gelirin geçiş ülkelerinden biri olan Azerbaycan'da %27, Gürcistan'da
ise %25 oranında vergiye tabi tutulduğu,
-Projeden elde edilen gelirlere ait kurumlar vergisi beyannamelerinin …. tarafından ilgili ülkelerde
… şubeleri adına verilerek vergilerin ödendiği, ödenen vergilerin proje ortakları adına olduğuna
dair belgelerin vergilemeyi yapan ilgili ülkelerde düzenlendiği,
-Proje anlaşmalarının Azerbaycan ve Gürcistan'daki faaliyetlerini yürüten ….'nun ayrı tüzel kişiliğe
sahip gibi görünse de sadece ortakları adına faaliyet gösteren bir iş ortaklığı niteliğinde olduğu,
-…'nin Gürcistan'da elde ettiği kazançların kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken
tarihten önce Türkiye'ye transfer edildiği ve adı geçen ülkede ödenen kurumlar vergisi ve benzeri
yükümlülüklerinin %15'ten fazla olduğu,
-…'nin Gürcistan'da …. aracılığıyla elde ettiği kazançların iştirak kazancı değil, yurt dışındaki iş yeri
vasıtasıyla elde edilen yurt dışı faaliyet geliri olduğu,
belirtilerek, söz konusu gelirin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci
fıkrasının (g) bendinde yer alan istisna kapsamında olup olmadığı ile bu istisna kapsamında
olmaması halinde yurt dışında SCP Co. tarafından beyan edilip ödenen verginin adı geçen Kanunun
33 üncü maddesi kapsamında Türkiye'de kurumlar vergisinden mahsup edilip edilemeyeceği
hususlarında Defterdarlığımızın görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde; kurumlar vergisine tabi kurumlar
sayılmış olup, aynı Kanunun 3 üncü maddesinde de bu kurumlardan kanuni veya iş merkezi
Türkiye'de bulunanların tam mükellef olarak gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde
ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır.
Bu Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yurt dışı iştirak kazançları istisnası
düzenlenmiş;
"1) İştirak payını elinde tutan şirketin, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10'una sahip
olması,
2) Kazancın elde edildiği tarih itibarıyla iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süreyle elde
tutulması (Rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle veya yurt dışı iştirakin iç kaynaklarından yapılan
sermaye artırımları nedeniyle elde edilen iştirak payları için sahip olunan eski iştirak paylarının
elde edilme tarihi esas alınır.),
3) Yurt dışı iştirak kazancının kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler
dahil iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15
oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
4) İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin
verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi."
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde ise kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya
daimî temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri aşağıdaki şartları taşıyan kurum kazançları;
1) Bu kazançların, doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15 oranında gelir ve kurumlar
vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
2) Kazançların elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi
gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması,
3) Ana faaliyet konusu, finansal kiralama dahil finansman temini, sigorta hizmetlerinin sunulması
veya menkul kıymet yatırımı olan kurumlarda, bu kazançların doğduğu ülke vergi kanunları
uyarınca en az Türkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri
toplam vergi yükü taşıması
kaydıyla kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Anılan Kanunun 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında, yabancı ülkelerde elde edilerek Türkiye'de
genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlardan mahallinde ödenen kurumlar vergisi ve
benzeri vergilerin, Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden
indirilebileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.2. Yurt dışı iştirak kazançları
istisnası" başlıklı bölümünde; Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine göre, kurumların yurt dışından elde ettikleri iştirak kazançlarının belli koşullar altında
kurumlar vergisinden istisna edileceği belirtilmiş olup, söz konusu istisnadan yararlanılabilmesi için
de anılan bentte yer alan şartların topluca yerine getirilmesinin gerektiği belirtilmiştir.
Ayrıca anılan Tebliğ'in "5.8. Yurt dışı şube kazançları" başlıklı bölümünde;
"Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile kurumların yurt
dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kurum kazançları, belli
şartlar altında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilciler aracılığıyla elde edilen kurum kazançlarının;
Doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri
toplam vergi yükü taşıması,
Elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken
tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması,
İştirak edilen şirketin ana faaliyet konusunun, finansal kiralama dahil finansman temini, sigorta
hizmetlerinin sunulması veya menkul kıymet yatırımı olması durumunda, bu kazançların doğduğu
ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oranında (%20) gelir ve
kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması gerekmektedir.
Bu bent uyarınca toplam vergi yükü, Tebliğin (5.2.1.5) bölümünde yer alan açıklamalara göre tespit
edilecektir."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Öte yandan, aynı Tebliğin, "33.3. Mahsup edilebilecek yurt dışı vergilerin sınırı" başlıklı bölümünde
ise; yurt dışında elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olması halinde, bu
kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden
mahsup edilmesinin mümkün bulunmadığı hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, … Doğal Gaz Boru Hattı (…) projesi için ortaklık şeklinde kurulan
…. şirketinin tüzel kişiliği olması nedeniyle, proje geliri de bu şirkete ait bulunmaktadır. Bu sebeple,
…'nin elde etmiş olduğu kazancın, ….'daki hissesi oranında şirkete aktarılan kar payı yani iştirak
kazancı olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan, iştirak kazancı olarak elde edilen ve Türkiye'de genel sonuç hesaplarına aktarılan
kazanç dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde
belirtilen şartların aynı anda sağlanması koşuluyla istisnadan yararlanılması mümkün
bulunmaktadır. Ancak, söz konusu istisna kazanca ilişkin yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde
hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ayrıca, özelge talep formunda belirtilen kazanç yurt dışında bulunan iş yeri veya daimi temsilci
aracılığıyla elde edilen bir kazanç olmadığından Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.