Tarımsal Arazilerin Mirasçılar Arasında Devrinde Tapu Harcı Muafiyeti
Tarımsal Arazilerin Mirasçılar Arasında Devrinde Tapu
Harcı Muafiyeti
Sayı:
67630374-140.12[2022]-17810
Tarih:
01/07/2022
T.C.
SİVAS VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
ACELE
Sayı : E-67630374-140.12[2022]-17810 01.07.2022
Konu : Tarımsal Arazilerin Mirasçılar Arasında
Devrinde Tapu Harcı Muafiyeti
İlgi : 04.04.2022 evrak kayıt tarihli ve 4575680 sayılı yazınız ekinde alınan 30.03.2022
tarihli özelge talep formunuz.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi
Kullanımı Kanununun 8/I maddesinin 7255 sayılı Kanunla değişik üçüncü fıkrasının uygulanmasıyla
ilgili olarak Bölge Müdürlüğünüze bağlı tapu müdürlükleri arasında tarımsal arazilerin mülkiyetinin
bir kısmının mı yoksa tamamının mı devredilmesi gerektiği hususunda uygulama farklılıkları olduğu
belirtilerek, söz konusu fıkrada yer alan istisna hükmünün; muristen intikal eden tarımsal nitelikli
taşınmazların mirasçılar tarafından, yalnızca tamamının devredilmesi halinde mi uygulanacağı,
yoksa taşınmazların bir kısmının veya taşınmazlardaki hisselerin bir kısmının devredilmesi halinde
de uygulanıp uygulanmayacağı hususlarında görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 6537 sayılı Kanunun
15/5/2014 tarihinde yürürlüğe giren 5 inci maddesi ile eklenen 8/I maddesinin 7255 sayılı Gıda,
Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun ile değişmeden önceki
üçüncü fıkrasında,
"Yeter gelirli tarımsal arazilerin mülkiyetinin devri konusunda anlaşmaları durumunda mirasçılar,
bu taşınmazların devri ile ilgili yapılacak işlemlere ilişkin harçlardan ve bu işlemlerle ilgili
düzenlenecek kağıtlara ilişkin damga vergisinden muaftır."
hükmü yer almaktaydı ve söz konusu madde, Kanunun yürürlüğe girdiği 15/5/2014 tarihinden sonra
gerçekleşen ölümler sonucu yapılacak olan intikal işlemlerini kapsadığından, 15/5/2014 tarihinden
sonra gerçekleşen ölüm nedeniyle elbirliği halinde mülkiyet esaslarına göre intikali yapılmış yeter
gelirli tarımsal arazilerin devri nedeniyle yapılacak işlemlerde, devir konusunda anlaşan mirasçılara
terettüp eden harçların 5403 sayılı Kanunun 8/I maddesi gereğince aranılmamaktaydı.
4/11/2020 tarih ve 31294 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı tarih itibarıyla yürürlüğe giren
7255 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi ile 5403 sayılı Kanunun 8/I maddesinin üçüncü fıkrası,
"Tarımsal arazilerin mülkiyetinin devri konusunda mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde
anlaşmaları durumunda mirasçılar, bu taşınmazların devri ile ilgili yapılacak işlemlere ilişkin
harçlardan ve bu işlemlerle ilgili düzenlenecek kağıtlara ilişkin damga vergisinden muaftır."
şeklinde değiştirilmiştir.
Dolayısıyla, 5403 sayılı Kanunun 8/I maddesinin üçüncü fıkrasında 7255 sayılı Kanunla yapılan
değişiklikle, tarımsal arazilerin mülkiyetinin devrine yönelik olarak "yeter gelirli" olma şartı
kaldırılmış, mirasçıların, mülkiyetinin devri konusunda mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde
anlaşmaları şartı getirilmiş olup, maddenin uygulanmasına ilişkin diğer esaslarda değişiklik
yapılmamıştır.
Konu hakkında, Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğünden alınan yazıda,
5403 sayılı Kanun, Tarım Arazilerinin Mülkiyetinin Devrine ilişkin Yönetmelik ve 1/4/2021 tarih ve
E-34332559-045.01-262581 sayılı Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devrine ilişkin Genelge
gereğince, murisin ölüm tarihinden itibaren bir yıl içinde, murise ait tarım arazilerinden aralarında
ekonomik bütünlük bulunduğu tespit edilen tarım arazilerinin birlikte değerlendirilerek aynı anda,
ekonomik bütünlük oluşturmayanların farklı zamanlarda aynen pay ve paydaş sayısının artırılmadan
devrinin mümkün bulunduğu, Bakanlıklarınca yapılan ekonomik bütünlük hesabında, murise ait
aynı ilçe sınırları içindeki tarım arazilerinden, aralarında 3 km mesafe bulunan örtü altı tarım
arazilerinde 1 dekar, dikili tarım arazilerinde 5 dekar, sulu ve kuru tarım arazilerinde 10 dekar ve
üzerindeki araziler arasında ekonomik bütünlük oluştuğunun kabul edildiği belirtilmiştir.
Bu itibarla, 5403 sayılı Kanunun 8/I maddesinin 4/11/2020 tarihinde yürürlüğe giren 7255 sayılı
Kanunun 19 uncu maddesi ile değişik üçüncü fıkrası kapsamında, tarımsal arazilerin elbirliği
mülkiyet halinde mirasçılara intikal etmiş olması ve mirasçıların mirasın açılmasından itibaren bir
yıllık süre içerisinde anlaşması durumunda, tarımsal arazilerin tamamının bir mirasçıya devrinde
istisna uygulanması gerektiği gibi söz konusu tarımsal arazilerden ekonomik bütünlük
oluşturanların aynı anda, ekonomik bütünlük oluşturmayanların farklı zamanlarda devredilmesi
işlemlerinde de anılan fıkra hükmüne göre harç aranılmaması gerekmektedir.
Öte yandan, murise ait tarımsal araziler üzerinde bulunan kamulaştırma, icra, vb. şerhler nedeniyle
arazi devrinin yapılmasında hukuki bir engel olması ve bu engelin kaldırılması imkânı bulunmaması
durumunda, murise ait geriye kalan tarımsal arazilerin varislere devrinin yapılmasında da 5403
sayılı Kanunun 8/I maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan istisna hükmünün uygulanması mümkün
bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.