31.07.1995 tarihinden sonra arızi kazanç elde eden müteahhitin belge düzenleme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı hk.
T.C.
MALİYE.BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 15.06.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.29/2924-232-236329064
KONU : 31.07.1995 tarihinden sonra arızi kazanç elde
eden müteahhitin belge düzenleme yükümlülüğünün
bulunup bulunmadığı hk.
..................... VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : ..................... gün ve ..................... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, İliniz .... Müdürlüğü tarafından ..... Ortopedik Özürlüler ve Korumalı
işyeri inşaat işinin müteahhit .....'a verildiği, müteahhit tarafından da inşaatın %95'inin peyderpey tamamlandığı geri
kalan kısmın tamamlanması aşamasında çıkan uyuşmazlık nedeniyle olayın yargıya intikal ettiği, olay yargı safhasında
iken mükellef .....'ın 31.07.1995 tarihi itibariyle işi terk ettiği ancak, yargı organı tarafından olay hakkında 23.12.1996
tarihinde karar verildiği, bu karara göre de müteahhit .....'a İl Özel İdare Müdürlüğünce ödeme yapılması gerektiği
belirtilerek, adı geçene yapılacak ödeme sırasında (müteahhit .....'ın 31.07.1995 tarihinden itibaren mükellef olmaması da
dikkate alınarak) müteahhitin belge düzenleyip düzenlemeyeceği ile konunun gelir vergisi ve katma değer vergisi
yönünden de değerlendirilerek yapılacak işlem hakkında bilgi istenildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle başlığı ile birlikte değiştirilen
82 nci maddesinin değişmeden önceki 5 inci bendi ile 4444 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen Geçici 56 ncı
maddenin (G) fıkrasının 5 inci bendinde, gerçek usulde vergiye tabi mükelle erin terk ettikleri işleriyle ilgili olarak
sonradan elde ettikleri kazançların (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil) arızi
kazanç olarak vergiye tabi olacağı belirtilmiştir.
Buna göre, adı geçenin ticari faaliyetine son verdikten sonra, elde edeceği kazancın, arızi ticari kazanç olarak vergiye tabi
tutulması gerekir.
Ayrıca, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi olup, arızi kazançlar katma değer vergisinin
konusuna girmemektedir.
Diğer taraftan, mükelle erin ödevlerinden biri olan fatura, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesine göre,
birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler
tarafından düzenlenmesi gereken bir belgedir.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, müteahhit .....'ın 31.07.1995 tarihinde işini terk ettiği dikkate alındığında, bu
tarihten sonra elde ettiği kazanç arızi kazanç olarak değerlendirilerek vergilendirilecektir. Öte yandan, arızi kazançlar
katma değer vergisinin konusuna girmediğinden katma değer vergisi yönünden vergilendirilmeyecektir.
Dolayısıyla, elde edilen arızi kazanç adı geçenin işi terk tarihi olan 31.07.1995 tarihinden sonra elde edilmiş olduğu için
mükelle yeti bulunmayan .....'ın 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre herhangi bir belge düzenlenme yükümlülüğü de
bulunmayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.