"Hisse Değişimi Sözleşmesi" başlıklı kağıdın damga vergisinden istisna edilip edilemeyeceği hakkında

Özelge: "Hisse Değişimi Sözleşmesi" başlıklı kağıdın damga
vergisinden istisna edilip edilemeyeceği hakkında
Sayı: 
B.07.1.GİB.0.02.62/6202-3211-3281
Tarih: 
13/01/2010
 
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
 
 
Sayı   : B.07.1.GİB.0.02.62/6202-3211                                                       13/01/2010*3281
Konu : Damga Vergisi
 
 
...........  VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA  
..................
 
İlgi: .................. tarih ve ................. sayılı yazınız.
 
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, ............... tarafından, şirketleri ile ........,
................, ................ arasında yapılacak hisse değişimi nedeniyle düzenlenen "Hisse Değişimi
Sözleşmesi" başlıklı kağıdın damga vergisinden istisna edilip edilemeyeceğinin sorulması üzerine,
"4684 sayılı Kanunun gerekçesi ile konuluş amacının birlikte değerlendirilmesinde; birleşme, devir
ve bölünmelerde olduğu gibi hisse değişim sözleşmesinin damga vergisi ve harçtan istisna
olacağı"nın düşünüldüğü belirtilerek konuyla ilgili Başkanlığımızdan görüş talep edildiği
anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı
tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olacağı; Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-1
bölümü gereğince sözleşmelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi olduğu, damga
vergisinden istisna edilen kağıtların yer aldığı Kanuna ekli (2) sayılı Tablonun "IV - Ticari ve medeni
işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 17 numaralı fıkrasında ise, Kurumlar Vergisi Kanununa
göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinden
istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde birleşme, 19 uncu
maddesinin birinci fıkrasında devir, üçüncü fıkrasının (a) bendinde tam bölünme, (b) bendinde
kısmi bölünme, (c) bendinde ise hisse değişimi hükümlerine yer verilmiştir.
Söz konusu (c) bendinde, "Hisse değişimi: Tam mükellef bir sermaye şirketinin, diğer bir sermayeşirketinin hisselerini, bu şirketin yönetimini ve hisse çoğunluğunu elde edecek şekilde devralması
ve karşılığında bu şirketin hisselerini devreden ortaklarına kendi şirketinin sermayesini temsil eden
iştirak hisselerini vermesi, bu Kanunun uygulanmasında hisse değişimi hükmündedir. Hisseleri
devralınan şirketin ortaklarına verilecek iştirak hisselerinin itibari değerinin %10'una kadarlık
kısmının nakit olarak ödenmesi, işlemin hisse değişimi sayılmasına engel değildir." hükmü yer
almaktadır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "19.4. Hisse Değişimi" başlıklı bölümünde de,
"Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinde, tam mükellef bir
sermaye şirketinin, diğer bir sermaye şirketinin hisselerini, bu şirketin yönetimini ve hisse
çoğunluğunu elde edecek şekilde devralması ve karşılığında bu şirketin hisselerini devreden
ortaklarına kendi şirketinin sermayesini temsil eden iştirak hisselerini vermesi, hisse değişimi
olarak tanımlanmıştır.
Hisseleri devralınan şirketin ortaklarına verilecek iştirak hisselerinin itibari değerinin %10'una
kadarlık kısmının nakit olarak ödenmesi, işlemin hisse değişimi sayılmasına engel teşkil
etmeyecektir.
Bu hükme göre yapılan işlemin hisse değişimi olarak kabul edilebilmesi için aşağıda belirtilen
koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir:
- Devralan kurumun sermaye şirketi olması,
- İştirak hisseleri devredilen kurumun sermaye şirketi olması,
- Devralan kurumun tam mükellef olması,
- Devralan kurumun diğer şirketin hisselerini yönetim ve hisse senedi çoğunluğunu elde edecek
şekilde devralması,
- İştirak hisseleri devredilen kurumun ortaklarına devralan kurumun kendi sermayesini temsil eden
iştirak hisselerinin verilmesi
gerekmektedir."
şeklinde açıklama yapılmıştır.
Buna göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda hisse değişimi işlemi birleşme, devir ya da
bölünme işleminden ayrı olarak tanımlanmış olup mahiyet itibarıyla özel bir nitelik taşıdığından, bu
işlemin birleşme, devir ya da bölünme olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, ilgide kayıtlı yazınız eki "Hisse Değişimi Sözleşmesi"
başlıklı kağıt Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle
düzenlenen kağıtlar arasında yer almadığından, söz konusu kağıdın Damga Vergisi Kanununa ekli
(2) sayılı Tablonun IV/17 fıkrasına göre damga vergisinden istisna edilmesi mümkün
bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.