İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyon üzerinden yapılacak vergi tevkifatı ve belge düzeni hk.
Özelge: İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek
kişiye ödenen komisyon üzerinden yapılacak vergi tevkifatı
ve belge düzeni hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.18.02-105 [8776]-316
Tarih:
01/03/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.18.02-105 [8776]-316 01/03/2012
Konu : İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye
ödenen komisyon üzerinden yapılacak vergi tevkifatı
ve belge düzeni hk.
İlgi özelge talep formunuzda; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi numaralı mükellefi
olduğunuz ve 60 ülkeye ihracat yaptığınız, ihracat yaptığınız ülkeler arasında yer alan ve
Almanya'da ikamet eden gerçek kişiye ihracatınıza aracılık etmesi karşılığı banka aracılığı ile
komisyon ödemesi yapacağınız belirtilerek, verilen bu hizmet karşılığı yapılan ödemeler üzerinden
tevkifat yapılıp yapılmayacağı ile söz konu ödemelerinizi nasıl belgelendirmeniz gerektiği
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
A-) GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 6'ncı maddesinde, Türkiye'de yerleşmiş olmayan gerçek
kişilerin sadece Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirileceği hükme
bağlanmış olup, aynı Kanunun 7'nci maddesinde ise dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından
kazanç ve iradın Türkiye'de elde edildiğinin maddede sayılan şartlara göre tayin olunacağı
hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, yine aynı Kanunun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında tevkifat yapmak
zorunda olanlar açıklanmış olup, tevkifat kapsamına giren ödemeler ise aynı maddede bentler
halinde sayılmıştır.
Buna göre, Almanya'da ikamet eden gerçek kişi tarafından ihracatlarınız dolayısıyla
şirketinize verilen aracılık hizmetleri ticari faaliyet kapsamında bulunmaktadır. Dar mükellefiyete
tabi gerçek kişilere komisyon hizmetlerine ilişkin olarak ticari faaliyet kapsamında yapılan
ödemeler Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinde tevkifata tabi ödemeler arasında
sayılmadığından, şirketinizce gerçekleştirilen ihracatlara yurt dışından aracılık eden Almanya
mukimi gerçek kişiye yapılacak komisyon ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapılmasına gerek
bulunmamaktadır.
Ancak, söz konusu gerçek kişi faaliyetinin yurt dışında pazar araştırması yapılması ve
pazarlama ve yönetim hizmetleri gibi hizmetler dolayısıyla salt komisyonculuk işinin dışına taşması
durumunda, verilen hizmetin Gelir Vergisi Kanununun 65'inci maddesi çerçevesinde serbest meslek
kazancı niteliğinde değerlendirilmesi ve bu hizmet karşılığında ilgili kişiye ödenen komisyon
bedelleri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı
bendi uyarınca % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
C-) KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
3065 sayılı KDV Kanununun 1/1'inci maddesinde, ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest
meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
6/b maddesinde de, hizmet işlemlerinde işlemin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin
Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği
hükme bağlanmış, konuya ilişkin olarak 60 No.lu KDV Sirkülerinin (1.1.) numaralı
bölümünde açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre, Almanya'da ikamet eden gerçek kişinin bu ülkede ihracatınıza aracılık etmek
suretiyle ifa ettiği hizmet, yurtdışında yapıldığından ve söz konusu hizmetten yurtdışında
faydalanıldığından KDV nin konusuna girmemekte olup, yurtdışına yapacağınız ödemeler üzerinden
sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.
B-) VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat edici kağıtlar" başlıklı 227'nci maddesinde; "Bu
Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve
muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmüne yer verilmiş olup, söz konusu
kayıtların ise aynı Kanunun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ile
tevsik edilmesi gerekmektedir.
Aynı Kanunun 229'uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, Kanunun 231'inci maddesinin (5)
numaralı bendinde ise; "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi
gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır..."
hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, yurt dışında faaliyette bulunan mükelleflere yaptırılan iş ve hizmetler
karşılığında alınan belgelerle ilgili işlemlerin yer aldığı 253 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğinde açıklandığı üzere, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlara yaptırılan iş veya hizmetler
karşılığında ödemede bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yurt dışında mukim kişi
veya kuruluşlardan aldıkları muteber belgeleri, defter kayıtlarında gider olarak göstermeleri
sırasında belgelerde yazılı bedelleri, belgenin düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen
döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek kayıtlarında göstereceklerdir. Ancak inceleme
sırasında inceleme elamanınca lüzum görülmesi halinde, mükellefler bu belgelerini tercüme
ettirmek zorundadırlar.
Buna göre; Almanya'da ikamet eden gerçek kişiye, ihracatınıza aracılık etmesi dolayısıyla
yapacağınız komisyon ödemelerinin, şirketiniz adına düzenlenecek olan Vergi Usul Kanununun 229
ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ya da hizmetin alındığı ülke
mevzuatına göre düzenlenmiş bulunan muteber bir belge ile tevsik edilmesi mümkün
bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.