Kanuni defterlerin belli bir vergilendirilme döneminde kullanılması hk.
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 28.06.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.29/2908-183-3441/31229
KONU : Kanuni defterlerin belli bir vergilendirilme
döneminde kullanılması hk.
..................... VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Usul Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : ..................... tarih ve ..................... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, iliniz ..... Vergi Dairesinin ..... vergi numarasında kayıtlı ..... Ltd. Şti.'nin
1999/11-12 dönemleriyle ilgili katma değer vergisi iadesi talebinde bulunduğu, adı geçen şirketin ilgili dönemlere ait YMM
..... tarafından tanzim olunan katma değer vergisi iadesi tasdik sözleşmesinin bulunduğu belirtildiği, iade işleminin
yapılması için yapılan yoklamada, 31.05.1999 tarihine kadar yevmiye kayıtlarının elle (manuel) yapıldığı halde o tarihten
sonra noterde tasdik ettirilen müteharrik yapraklı defterde takip edildiği tespit edildiği belirtilerek, yapılmış olan bu
işlemin vergi kanunları karşısındaki durumunun sorulduğu anlaşılmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 183 üncü maddesinde "Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi icabeden muamelelerin tarih
sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir. Yevmiye defterleri ciltli ve sahifeleri müteselsil sıra numaralı
olur. Mükelle er diledikleri takdirde yevmiye defteri ve tutulması zorunlu diğer defterlerini müteharrik yapraklı olarak
kullanabilirler." hükmü yer almaktadır. Aynı Kanun 220 nci maddesinde tasdik ettirilmesi gereken defterlerden biri olarak
sayılan yevmiye defterleri, Kanunun 221 inci maddesinde belirtilen tasdik zamanlarında yetkili tasdik makamlarında
tasdik ettirilmesi gerekmektedir.
Mükelle erin tutmaları gereken kanuni defterlerini hesap dönemi itibariyle tutmalarından maksat, mükelle erin hesap
dönemi içinde yapmış oldukları işlemleri (=kayıtları) içermesi, hesap dönemi geçtikten sonraki veya önceki işlemleri
(=kayıtları) içermemesi, yani hesap bütünlüğünün sağlanmasıdır. Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinden
dönemsellik ilkesinin, vergi hukuku alanında bir uygulaması olan, tasdik ettirilmiş kanuni defterlerin belli bir
vergilendirme döneminde kullanılması ve diğer vergilendirme dönemleri ile ilişkilendirilmemesi, her dönem ayrı ayrı
defterlerin kullanılmasını ve diğer dönemlerle ilişkilendirilmemesini amaçlamıştır.
Bu hükümlere göre,
a) Ciltli kanuni defterlerini usulüne uygun olarak tasdik ettirdikten sonra, kayıtlarını manuel olarak yapan mükelle erin
kullandıkları ciltli defterlerin sayfalarının dönem içinde bitmesi halinde, süresi içinde tasdik ettirmek şartıyla, yeni
defterlerini müteharrik yapraklı olarak kullanmaları mümkündür.
Diğer bir anlatımla, mükelle er manuel olarak tutmaya başladıkları defterlerin dönem içinde sayfalarının bitmesi halinde,
bu defterlerin bitiminden önce tasdik ettirmek şartıyla müteharrik yapraklı defterleri kullanabilirler.
b) Ciltli kanuni defterlerini usulüne uygun olarak tasdik ettirdikten sonra, kayıtlarını manuel veya bilgisayarla yapan
mükelle erin kullandıkları ciltli defterlerin sayfaları dönem içinde bitmemesine karşın kayıt usullerini değiştirmek
amacıyla yeni defter kullanmak istemeleri halinde, kullandıkları ciltli defterlerin son sayfalarının Türk Ticaret Kanunu ve
Noterlik Kanunu uyarınca kapanış onaylama usulü çerçevesinde notere tasdik ettirmek suretiyle kapatılmasının
sağlanmasını müteakiben yeni defterlerin müteharrik yapraklı olarak kullanılması mümkündür. Diğer bir anlatımla,
manuel olarak kullanılmaya başlanılan ciltli defterlerin sayfaları bitmediği halde, bilgisayarlı kayda geçmek için
müteharrik yapraklı defter kullanılmak istenilmesi halinde, ciltli defterlerin kullanılan son sayfalarının notere kapanış
onayı yaptırıldıktan sonra yeni defterleri müteharrik yapraklı olarak kullanabilirler.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.