Kolostrum tozu (buzağı yemi) alımında uygulanacak stopaj oranı ve tesliminde KDV oranı hk.
Kolostrum tozu (buzağı yemi) alımında uygulanacak stopaj
oranı ve tesliminde KDV oranı hk.
Sayı:E-52796708-130-22604
Tarih:25/09/2024
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Uşak Defterdarlığı
Gelir Yönetimi ve Denetim Müdürlüğü
Sayı
Konu
İlgi: E-52796708-130-22604
: Kolostrum tozu (buzağı yemi) alımında uygulanacak
stopaj oranı ve tesliminde KDV oranı
: 18.08.2023 tarihli ve E.10943981 sayılı yazı ve eki özelge talep formu.
25.09.2024
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Müdürlüğünüz Döner Sermaye İşletmesi tarafından buzağı
ölümlerini azaltmak amacıyla yeni doğum yapmış büyükbaş hayvanların sütü (ağız sütü) alınıp bazı
işlemlerden geçirilerek, kolostrum tozu (buzağı yemi) üretimi yapıldığı belirtilerek, fatura kesme
imkânı olmayan üreticilerden satın alınan ağız sütünün alımı sırasında hangi belgelerin isteneceği,
belgelerde yapılacak kesintiler ile kesinti oranı ve sütten mamule dönüştürülen kolostrum tozunun
tesliminde uygulanması gereken katma değer vergisi (KDV) oranı hususlarında Defterdarlığımız
görüşü talep edilmektedir.
I.GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde, zirai faaliyetten doğan kazancın zirai kazanç
olduğu, zirai faaliyetin; arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve
ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan,
balık ve bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından
muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade
ettiği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı"nın düzenlendiği 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kimlerin
gelir vergisi tevkifatı yapmakla yükümlü oldukları belirtilmiş olup, söz konusu fıkranın (11)
numaralı bendinde de, vergi tevkifatı yapmakla yükümlü kişi, kurum ve kuruluşlarca çiftçilerden
satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden tevkifat yapılacağı belirtilmiş ve
bu tevkifat oranları, hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için ticaret
borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlarda %1, bunun dışında kalanlarda %2, diğer zirai
mahsuller için ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlarda %2, bunun dışında kalanlarda
%4 olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesi, tevkif yoluyla ödenen vergilerde
müteselsil sorumluluk esasını getirmiştir. Söz konusu maddede mal alım satımı dolayısıyla vergi
kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların bu yükümlülüklerini yerine
getirmemeleri halinde, bu kişilerle birlikte verginin ödenmesinden alım satıma taraf olanların
tümünün müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiştir.
Konuyla ilgili olarak yayımlanan 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile zirai ürünlerin
alımında yapılacak gelir vergisi tevkifatı ve müteselsil sorumluluk konusunda gerekli açıklamalar
yapılmıştır.
Söz konusu Tebliğin birinci bölümünde; destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının
(Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri ve benzerleri dâhil), gerek çiftçilerden gerekse çiftçi dışındaki
kişi ve kuruluşlardan destekleme kapsamına girsin veya girmesin, satın aldıkları tüm zirai ürünlerin
alış bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapacakları, anılan Tebliğin ikinci bölümünde de;
destekleme alımı yapmayan, ancak zirai ürün işleyerek imalat faaliyetinde bulunan kamu kurum ve
kuruluşları ile imalatçı olmamakla beraber faaliyet konusu itibariyle zirai ürün alım-satımında
bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının zirai ürün alımlarında gelir vergisi tevkifatı yapmak zorunda
oldukları belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Döner
Sermaye İşletmesi, 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uygulaması açısından kamu kurum ve
kuruluşları gibi kabul edildiğinden, Kurumunuz tarafından kolostrum tozu (buzağı yemi) elde etmek
amacıyla çiftçilerden yeni doğum yapmış büyükbaş hayvanların sütünün (ağız sütü) alımı için
çiftçilere yapılan ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (11) numaralı bendi uyarınca % 2 oranında; söz konusu ürünlerin ticaret borsalarına
tescil ettirilerek satın alınması halinde ise % 1 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekmektedir.
II. VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu
Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların
tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmış olup, söz konusu kayıtların ise esas itibariyle aynı
Kanunun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan veya Bakanlığımıza verilen yetkiye dayanılarak
kullanılma zorunluluğu getirilen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, mezkûr Kanunun 235 inci maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı
basit usulde tesbit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler gerçek usulde vergiye
tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim
etmeye ve bunlardan birini imzalıyarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya
mecburdurlar. Mal tüccar veya çiftçi adına bir adamı veya mutavassıt tarafından alındığı takdirde
makbuz bunlar tarafından tanzim ve imza olunur.
Çiftçiden avans üzerine yapılan mubayaalarda, makbuz, malın teslimi sırasında verilir.
Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshası fatura yerine geçer.
..." hükümlerine yer verilmiştir.
Buna göre, müstahsil makbuzunun, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit
edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler tarafından; gerçek usulde vergiye tabi
olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada mezkur madde hükümleri
çerçevesinde tanzim edilmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla; Kurumunuz tarafından kolostrum tozu (buzağı yemi) elde etmek amacıyla gerçek
usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden ağız sütü alımlarınıza ilişkin olarak, bedelin ödenmesi
sırasında bunlar adına müstahsil makbuzu düzenlemeniz gerekmektedir.
III. KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:
3065 sayılı KDV Kanununun;-1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,-13/ı maddesinde ise, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve
gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimi ile küspe (Türk Gümrük
Tarife Cetvelinin 2303.10 tarife pozisyon numarasında sınıflandırılan nişastacılık artıkları ve
benzeri artıklar ile 2303.30.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyon numarasında sınıflandırılan
biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları hariç), tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol,
balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler
(kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ,
korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemlerinin
(yeşil ve kuru kaba yemler ve bunların pellet şeklinde veya mevsimsel ihtiyaçlara göre bir bağlayıcı
kullanılarak veya kullanılmadan işlem görmüş olanları dâhil) tesliminin KDV'den istisna olduğu
hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin "Yem Teslimleri" başlıklı (II/B-11.3.) bölümünde;
"3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde sayılan ve hayvan yemi
olarak kullanılan malların teslimi KDV'den istisnadır. Hayvanların beslenmesinde kullanılsa bile bu
madde kapsamına girmeyen malların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
Bu istisnanın uygulamasında fenni karma yem, birden fazla malın endüstriyel işlemlere tabi
tutulması sonucunda hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem şeklinde
kullanılabilen yemleri ifade etmektedir.
Soya fasulyesi, ayçiçeği tohumu, zeytin, şeker pancarı, pamuk tohumu ve meyvelerin özütleme
işleminden arta kalan ve hayvan yemi olarak kullanılan posaları istisna kapsamında değerlendirilir."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Konuya ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünden alınan ….. tarih ve
…. sayılı yazıda, "kolostrum tozu"nun gerek yem gerekse gıda mevzuatı yönünden ele alındığı ve
Takviye Edici Gıda Komisyonu tarafından yapılan değerlendirmede 8/3/2016 tarihinden itibaren
yetişkinler için, 1/11/2017 tarihinden itibaren ise 4-10 yaş grubu için limitsiz olarak kullanımına izin
verildiği, sonuç olarak kolostrum ve kolostrum bazlı ürünlerin insan tüketiminde kullanıldığı
anlaşılmıştır.
Buna göre, Müdürlüğünüz Döner Sermaye İşletmesi tarafından buzağı ölümlerini azaltmak
amacıyla yeni doğum yapmış büyükbaş hayvanların sütü alınıp bazı işlemlerden geçirilerek elde
edilen kolostrum tozunun tesliminde 3065 sayılı Kanunun 13/ı maddesi kapsamında istisna
uygulanması mümkün değildir.
Diğer taraftan, mal teslimi ve hizmet ifalarına uygulanan KDV oranları, 3065 sayılı Kanunun 28 inci
maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak maddede yer alan sınırlar dahilinde, 700 sayılı Kanun
Hükmünde Kararname ile değişmeden önce Bakanlar Kurulu, değişiklik sonrasında ise
Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir.
Bu kapsamda KDV oranları, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) eki (I) sayılı listede yer
alan teslim ve hizmetler için %1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, bu listelerde
yer almayan vergiye tabi işlemler için %18 olarak uygulanmakta iken, 7/7/2023 tarihli ve 32241
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak 10/7/2023 tarihinde yürürlüğe giren 7346 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için bu oran %10, ilgili
listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %20 olarak belirlenmiş; (I) sayılı listede yer alan
teslim ve hizmetlere uygulanacak KDV oranında ise herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin (A) bölümünde "GIDA MADDELERİ''ne yer verilmekte ve
bunlar Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan istatistik pozisyonları itibarıyla sayılmaktadır.
Ayrıca, aynı BKK eki (II) sayılı listenin 17 nci sırasında "İnsan gıdası olarak kullanılan mamalar,
insan ve hayvan sağlığı için kullanılan antiserumlar, immunglobulinler, kan ve kan kompenentleri
ile kan ürünleri, aşılar" yer almaktadır.
Öte yandan, kolostrum tozunun tabi olduğu KDV oranının tespit edilebilmesi için Türk Gümrük
Tarife Cetvelinin hangi istatistik pozisyonunda sınıflandırıldığının bilinmesine ihtiyaç olup,
Müdürlüğünüzce gümrük bölge müdürlüklerine başvurularak adı geçen ürünün tarife bilgisinin
tespit ve ibraz edilmesi halinde tabi olduğu KDV oranı hakkında değerlendirme yapmak mümkün
olacaktır.
Bilgilerinize arz ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.