Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise ödemelerinin katma değer vergisi ve kurumlar vergisi karşısındaki durumu hk.

Özelge: Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise
ödemelerinin katma değer vergisi ve kurumlar vergisi
karşısındaki durumu hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.9-832
Tarih: 
05/03/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.9-832 05/03/2012
Konu : Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise  
ödemelerinin katma değer vergisi ve kurumlar
vergisi karşısındaki durumu
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, şirketinizin merkezi İtalya'da bulunan bir firmaya
franchise bedeli olarak ödeme yapacağı belirtilerek, yapılacak ödemelere ilişkin kurumlar vergisi ve
katma değer vergisi uygulaması konusunda Müdürlüğümüz görüşü talep edilmektedir.
            KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6. maddesinde;
kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı
üzerinden hesaplanacağı ve safî kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç
hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
            Aynı Kanunun "Dar mükellefiyette vergi kesintisi" başlıklı 30. maddesinin birinci fıkrasında;
dar mükellefiyete tâbi kurumların bu fıkranın bentlerinde yer alan kazanç ve iratlarının, söz konusu
kazanç ve iratları avanslar da dâhil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk
ettirenler tarafından % 15 oranında kurumlar vergisi tevkifatına tabi tutulması gerektiği, ikinci
fıkrasında ise; ticarî veya ziraî kazanca dâhil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira,
işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddî hakların satışı, devir ve temliki karşılığında
nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden bu maddenin birinci
fıkrasında belirtilen kişilerce % 20 (2009/14593 sayılı B.K.K ile) oranında kurumlar vergisi kesintisi
yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.
            Aynı Kanunun "Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" başlıklı 13.
maddesinin birinci fıkrasında, kurumların ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak
tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları
halinde, kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış
sayılacağı; alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para
alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemlerin her hal ve şartta
mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirileceği hükmü yer almıştır.
            09/09/1993 tarih ve 21693 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 01/12/1993 tarihinde 
yürürlüğe giren ve 01/01/1994 tarihinden itibaren uygulanmakta olan "Türkiye Cumhuriyeti ile
İtalya Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve
Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması"nın "Ticari Kazançlar" başlıklı 7. maddesinde, "1. Bir
Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu (ilk bahsedilen) Devlette vergilendirilecektir.
Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç diğer Devlette,sadece işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, vergilendirilebilir...." hükmüne yer
verilmiş olup; aynı Anlaşmanın "Gayrimaddi Hak Bedelleri" başlıklı 12 nci maddesinde ise; "1. Bir
Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer
Devlette vergilendirilebilir.
            2. Bununla beraber, söz konusu gayri maddi hak bedelleri elde edildikleri Akit Devlette ve o
Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, gayri maddi hak bedeli elde eden kişi gayri
maddi hak bedelinin gerçek lehdarı ise, bu şekilde alınacak vergi, gayri maddi hak bedelinin
gayrisafi tutarının yüzde 10'unu aşmayacaktır.
            3. Bu maddede kullanılan "gayri maddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, radyo
televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dâhil olmak üzere edebi, artistik veya bilimsel
her çeşit telif hakkının veya her çeşit patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli
formül veya üretim yönteminin veya sınaî, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin
kullanma imtiyazı kullanma hakkı veya satışı ile sınaî, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı,
kullanma hakkı veya satışı ile sınaî, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkı
karşılığında ödenen her türlü bedelleri kapsar.
            ..."hükme bağlanmıştır.
            Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları ile ilgili olarak 13/02/2007 tarihinde yayımlanan
ÇVÖA/2007-1 sayılı Çifte Vergilendirmeyi Önleme Sirkülerinde; "...Bununla birlikte anlaşmaya taraf
diğer ülkede yerleşik (tam mükellef) olanların Türkiye'de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili
anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için de kendi ülkelerinin yetkili makamlarından
mukimlik  belgesi  almaları  ve  bu  belgenin  aslı  ile  noterce  veya  bu  ülkelerdeki  Türk
konsolosluklarınca tasdik edilecek Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya
kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise
vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir. Vergi sorumluları teslim aldıkları söz konusu
mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir.
Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat
hükümlerimiz uygulanacaktır.
            ..."açıklamalarına yer verilmiştir.
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz tarafından İtalya mukimi firmaya franchise bedeli
karşılığında yapılacak ve gayri maddi hak bedeli niteliği taşıyan ödemenin "Türkiye Cumhuriyeti ile
İtalya Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve
Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" uyarınca % 10 oranında kurumlar vergisi kesintisine
tabi tutulması gerekmektedir.
            Ancak, anılan firmanın mukimlik belgesini ibraz etmemesi durumunda ilgili anlaşma
hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimiz uygulanacağından şirketiniz tarafından İtalya mukimi
firmaya yapılacak ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
            Ayrıca, şirketinizin emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit etmiş olduğu bedel veya
fiyat üzerinden ilişkili kişilerden mal ve hizmet alması durumunda Kurumlar Vergisi Kanununun 13
üncü maddesinde belirtilen hükümlerin uygulanacağı tabiidir.
            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
            Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
            1/1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'nin konusunu oluşturduğu,
            1/2. maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV'ye tabi olduğu,
            6/b maddesinde, hizmet ifalarında işlemin (hizmetin) Türkiye'de yapılmış sayılması için,hizmetin Türkiye'de yapılması veya hizmetten Türkiye'de faydalanılması gerektiği,
            8. maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işi yapanların verginin mükellefi
olduğu,
            9/1. maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş
merkezinin bulunmaması hallerinde vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden
sorumlu tutabileceği,
            hüküm altına alınmıştır.
            15 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (C) bölümünde, yurt dışındaki firmalara yaptırılan
hizmet ifalarında tevkifat uygulanacağı belirtilerek, bu hizmet ifalarında mükellefin esas olarak yurt
dışındaki firma olmakla birlikte, firmanın Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş
merkezi bulunmaması halinde verginin hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı
bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödeneceği; 49 Seri No.lu KDV Genel
Tebliğinin  "B-Sorumlu SıfatıylaÖdenen Katma Değer Vergisinin İndirimi" başlıklı bölümünde ise; 
KDV Kanununun 9. maddesi gereğince sorumlu sıfatıyla ödenen KDV'nin, 2 No.lu KDV
beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılmasının mümkün olduğu belirtilmiştir.
            Buna göre, yurt dışında yerleşik firmalardan alınan franchise hizmeti KDV'ye tabi
olduğundan, şirketiniz tarafından franchise bedeli üzerinden hesaplanan KDV nin sorumlu sıfatıyla
2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
            Öte yandan, şirketinizce 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen verginin aynı döneme
ilişkin 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim. 
 
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.